محمدصادق جمشیدی راد - دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه پیام نور تهران، ایران
رضا محبی مجد - استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه پیام نور تهران، ایران
ابوالحسن ایمانی پور خطبه سرا - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته فقه ومبانی حقوق اسلامی دانشگاه مرکزپیام نورتهران، ایران

آراء امامیه و شافعیه در مورد ارث بری زوجه از زوج، در قالب مکتب های فقهی اسلامی به تفصیل بررسی شدهاند. در این زمینه ، دو مکتب دیدگاههای متفاوتی دارند که عبارتند از: شافعیه اصل »تفصیل « را در ارث بری زن از شوهر رعایت می کنند. این بدان معناست که زن فقط به میزانی ارث می برد که در قرآن و سنت مشروع ذکر شده باشد. در شافعیه ، همسر زن به عنوان وارث اولویت دارد و در صورت مرگ شوهر، بخشی از املاک و اموال او را به ارث می برد. هرچند که این حقوق ممکن است با وجود وارثین دیگر محدود شود. امامیه بیشتر بر اصل »عقد« تاکید می کند که به معنای این است که هر دو طرف در ازدواج حقوق و تعهداتی را به عهده می گیرند. در این نظام، وراثت بیشتر به نسبت خویشاوندان مستقیم مانند فرزندان، پدر و مادر و برادران و خواهران تعلق می گیرد. در مورد مقایسه آراء امامیه و شافعیه درباره ارث بری زوجه از زوج، اهداف مورد بررسی شامل موارد زیر می شود: حقوق زن در ارثبری بررسی حقوق زن به عنوان همسر در ارث بری از شوهر در دو مکتب فقهی ، با توجه به حقوق و تعهدات آنها در ازدواج، مورد بررسی قرار می گیرد شامل نسبت خویشاوندان مستقیم مانند فرزندان، پدر و مادر، برادران و خواهران و دیگر وارثین ممکن است .بررسی مبانی فقهی و ادله ای که هر مکتب برای استدلال خود در مورد ارث بری زوجه از زوج استفاده می کند که شامل مراجعه به قرآن، سنت پیامبر (صلی الله علیه و آله ) و اجتهادات علما است . روش این تحقیق : نظری با رویکرد توصیفی -تحلیلی است . یافته ها: امامیه ، یکی از اصول ارث بری را »وصول« می داند که زوجه می تواند به عنوان وارث زنده شونده زوج خود در نظر گرفته شود و به عنوان وارث از او بهرهمند می شود. بر اساس آرای شافعیه ، زوجه به عنوان وارث زوج خود در نظر گرفته نمی شود، در صورت مرگ زوج، از ارث او بهرهمند نمی شود. در این حالت ، وراثت به سمت سایر وارثان مذکور در قوانین ارث شافعیه می رود.

ارث زوجین ، امامیه ، شافعیه ، مبانی فقهی