سیمین باری - کارشناسی ارشد انگل شناسی، مرکز تحقیقات توکسوپلاسموز، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران
محسن اربابی - دانشیار گروه انگل شناسی، دانشگاه علوم پزشکی کاشان، کاشان، ایران
پوریا گیل - دانشیار گروه فیزیوفارماکولوژی و نانو بیوتکنولوژی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران
مهدی شریف - استاد، مرکز تحقیقات توکسوپلاسموز، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران
هاجر ضیایی - دانشیار، مرکز تحقیقات توکسوپلاسموز، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران
سمیرا دودانگه - دانشجوی دکترای انگل شناسی پزشکی، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران
عباس علیزاده - دکترای تخصصی فیزیولوژی دامپزشکی، اداره کل دامپزشکی استان مازندران، ساری، ایران
زینب هدایتی - کارشناسی ارشد انگل شناسی، مرکز تحقیقات توکسوپلاسموز، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران
شهاب الدین سروی - دانشیار، مرکز تحقیقات توکسوپلاسموز، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران

سابقه و هدف: دیکروسلیازیس بیماری شایع در نشخوارکنندگان است که توسط گونه­های مختلف دیکروسلیوم ایجاد می­شود. این انگل در مجاری صفراوی و کیسه صفرای نشخوارکنندگان و به طور تصادفی انسان دیده می شود. اهمیت اقتصادی دیکروسلیازیس به علت خسارت به کبد و در نتیجه از دست دادن مقادیر قابل توجهی از مواد پروتئینی می­باشد. بنابراین هدف از این مطالعه، بررسی پارامترهای مورفومتریک و مولکولی (PCR و PCR-RFLP) ایزوله های گوسفندی، بزی و گاوی دیکروسلیوم دندرتیکوم در استان مازندران در سال های ۱۳۹۲-۱۳۹۴ می باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی، در مجموع ۵۰ ایزوله ترماتود از کبدهای گوسفندی (۲۰ مورد)، بزی (۲۰ مورد) و گاوی (۱۰ مورد)، از کشتارگاه های مازندران جمع­آوری شدند. کرم­های بالغ با روش های مورفومتریک و مولکولی ناحیه ۲۸s rDNA مورد بررسی قرار گرفتند. برای تشخیص گونه­ی انگل از تکنیک PCR-RFLP استفاده شد. علاوه بر این، تعدادی از نمونه ها تعیین توالی شدند. یافته ها: تمام ایزوله­های سه میزبان (گوسفند، بز و گاو) در اغلب شاخصه های مرفولوژیک با هم اختلاف معنی دار داشتند. در مورد شاخص بیضه های انگل، که شاخص قابل اعتمادی برای تشخیص افتراقی گونه های دیکروسلیوم می باشد، در تمام ایزوله ها، بیضه ها پشت سر هم قرار داشتند و اختلاف معنی داری در اندازه آن ها در بین میزبانان مختلف مشاهده نشد. در بررسی مولکولی چهار باند bp۱۱۶، bp۱۴۵، bp ۳۹۳ و  bp۴۰۹ از محصول PCR بعد از تماس با آنزیم مشاهده شد. در بررسی توالی ایزوله های انگل، اختلاف ژنتیکی چندانی دیده نشد، در حالی که در بررسی مورفومتریک، تفاوت هایی مشاهده شد. استنتاج: بررسی های مولکولی و مورفومتریک نشان داد که دیکروسلیوم دندریتیکوم تنها گونه­ی آلوده کننده ی گوسفند، بز و گاو در استان مازندران است.

Dicrocoelium, morphology, ۲۸s rDNA, PCR-RFLP, دیکروسلیوم, مورفولوژی, ۲۸s rDNA, PCR-RFLP