شبنم پری چهره - بخش زنبور عسل، موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
غلامحسین طهماسبی - بخش زنبور عسل، موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
محمد اسلام پناه - بخش میکروب شناسی، موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
پژواک خاکی - بخش میکروب شناسی، موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

هلیکوباکتر پیلوری با آلوده سازی دستگاه گوارش فوقانی، منجر به آسیب دیدگی در مخاط شده و امکان ابتلا به سرطان لوله گوارش را بویژه در مردان افزایش می دهد. با توجه به اینکه امکان درمان آن با روش های سنتی همیشه به طور موثری امکان پذیر نیست، بنابراین تا زمان تهیه واکسن علیه آن، یافتن روش های ایمن تر مبارزه با این باکتری بسیار حائز اهمیت است. عسل یک مکمل غذایی با محتوای کربوهیدرات بالا و فعالیت آنتی اکسیدانی و همچنین طیف وسیع ضد میکروبی است که در سال های اخیر به عنوان یکی از روش های مقابله با طیف گسترده ای از عوامل میکروبی از جملهH. pylori‎  مطرح بوده است. در این پژوهش برای نخستین بار خواص آنتی اکسیدانی و آنتی باکتریالی ۱۵ نمونه عسل زنبور عسل کوچک A. florea جمع آوری شده از بوشهر، دزفول، ایرانشهر، چابهار، رودان، جهرم و جیرفت مورد بررسی قرار گرفت. ترکیبات فنلی، فلاونوئیدی، پروتئین و ترکیبات معدنی عسل های جمع آوری شده مورد بررسی قرار گرفت. همچنین خواص آنتی اکسیدانی عسل ها با استفاده از سه روش DPPH، FRAP و ABTS و خواص ضدباکتریایی در شرایط درون تنی و برون تنی ارزیابی شد. نتایج نشان داد که همبستگی مثبت و معنی داری بین خواص آنتی اکسیدانی و آنتی باکتریالی عسل ها وجود دارد. همچنین براساس نتایج بدست آمده بیشترین خواص آنتی باکتریالی علیه هلیکوباکتر پیلوری مربوط به عسل کنار بوشهر بود. طبق نتایج بدست آمده علت تفاوت قدرت آنتی اکسیدانی و ضد میکروبی مشاهده شده در بین نمونه های عسل به دلیل تفاوت در تنوع فلور گیاهی منطقه و تفاوت جغرافیایی مناطق جمع آوری عسل بوده است. بررسی قدرت ضد میکروبی در این پژوهش نشان داد، عسل توانایی بالایی در جلوگیری از آلودگی و نیز درمان آلودگی و التهاب ایجاد شده در دستگاه گوارش به وسیله باکتری هلیکوباکتر پیلوری را داشته است و می تواند در کنار سایر روش های موجود، در درمان آلودگی به این باکتری مورد استفاده قرار گیرد.

خواص آنتی اکسیدانی, خواص ضد باکتریایی, عسل, H. pylori