عباس مسگرانی - Assistant Professor, Department of Endodontics, Faculty of Dentistry, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
نرجس هوشیاری - Assistant Professor, Department of Endodontics, Faculty of Dentistry, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
بنت الهدی مقدسی - Dentistry Student, Faculty of Dentistry, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
سید جابر موسوی - Assistant Professor, Department of Community Medicine, Faculty of Medicine, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
فروزان فرهبد - Assistant Professor, Department of Radiology, Faculty of Dentistry, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran

سابقه و هدف: ضایعات التهابی پری اپیکال به صورت پاسخ موضعی استخوان پری اپیکال دندان تعریف می شود که نتیجه نکروز و التهاب پالپ یا بیماری پریودنتال است. درمان های نامناسب اغلب به عنوان یکی از مهم ترین عوامل مرتبط با پریودنتیت اپیکال مطرح می باشد. لذا با توجه به شیوع بالا و اهمیت تشخیص به موقع رادیولوسنسی های پری اپیکال، این مطالعه انجام گرفت. مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی مقطعی، ۳۳۲ رادیوگرافی پانورامیک بیماران مراجعه کننده به بخش رادیولوژی دانشکده دندانپزشکی ساری در سال های ۱۳۹۵تا۱۳۹۸ مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت بررسی حضور ضایعات پری اپیکال از Periapical Index (PAI) و همچنین برای تعیین کیفیت پرکردگی درمان ریشه، از شاخص های بهینه کیفیت دندان های تحت درمان استفاده شد. داده ها با نرم افزار SPSS V.۰۱۶ مورد تحلیل آماری قرار گرفتند. یافته ها: ۴/۷۵ درصد از دندان های مورد بررسی دارای ضایعات پری اپیکال (PAI=III-V) بودند. ۲/۹۰ درصد از دندان های درمان ریشه شده و ۶۸ درصد از دندان های درمان نشده دارای ضایعه بودند. درصد شیوع رادیولوسنسی های پری اپیکال در دندان های درمان ریشه شده دارای پر کردگی با تراکم و طول نامناسب بیش تر بود. همچنین این ضایعات در مردان بیش تر از زنان مشاهده شد. حضور ضایعات در فکین، از قدام به خلف افزایش یافته و فراوانی ضایعات در ماگزیلا نسبت به مندیبل بیش تر بود. استنتاج: فراوانی ضایعات پری اپیکال در دندان های تحت درمان ریشه بسیار بالا بود. این یافته ها نشان می دهد که کیفیت تراکم و طول پرکردگی، تاثیر بسیار زیادی بر حضور ضایعات پری اپیکال دارد و انجام درمان ریشه با استاندارد پایین منجر به میزان موفقیت پایین این نوع از درمان می شود.

periapical lesions, root canal therapy, panoramic, ضایعات پری اپیکال, درمان ریشه, پانورامیک