عباس مسگرانی - Assistant Professor, Department of Endodontics, Faculty of Dentistry, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
آزاده ذکریایی - Resident of Oral and Maxillofacial Radiology, School of Dentistry, Isfahan (khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran
اعظم حدادی کوهساری - Assistant Professor, Department of Endodontics, Faculty of Dentistry, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
سینا حقانی فر - Professor, Department of Oral and Maxillofacial Radiology, Faculty of Dentistry, Babol University of Medical Sciences, Babol, Iran
جمشید یزدانی چراتی - Professor, Department of Biostatistics and Epidemiology, Health Sciences Research Center, Addiction Institute, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
ارمان ابراهیمی - Resident of Oral and Maxillofacial Surgery, School of Dentistry, Isfahan (khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran

سابقه و هدف: هدف از پاکسازی مکانیکی کانال ریشه، تمیز کردن دیواره های کانال و ایجاد شکل مخروطی جهت تسهیل دسترسی، شستشوی موثر و پرکردگی همه فضای کانال ریشه می باشد. خطاهایی همانند جابجایی کانال ریشه بوسیله برداشت بیش از حد عاج از کانال ریشه ایجاد می شود.هدف از این مطالعه،بررسی جابجایی (transportation) کانال ریشه بوسیله فایل چرخشی BT Race و فایل دستی با توموگرافی کامپیوتری (CBCT) می باشد. مواد و روش ها: مطالعه از نوعEx-vivo و بر روی ۵۴ عدد دندان مولر اول کشیده شده صورت پذیرفت. خمیدگی ریشه، به وسیله روش اشنایدر اندازه گیری شد. آماده سازی در ۲ گروه ۲۷ تایی توسط فایل چرخشی و دستی انجام شد. قبل و بعد از پاکسازی کانال ها، تصاویر CBCT تهیه شد. برای اندازه گیری مقدار جابجایی کانال از نرم افزار SPSS ۱۸ استفاده شد. یافته ها: اختلاف میانگین و انحراف معیار میزان جابجایی کانال بین ۲ گروه در مقطع T۱ (۱ میلی متری از فورامن اپیکال) برابر ۱۶/۰±۲۴/۰، در مقطع T۲ (۲ میلی متری از فورامن اپیکال) برابر ۱۳/۰±۱۹/۰ و در مقطع T۳ (۳ میلی متری از فورامن اپیکال) ۱۲/۰± ۱۷/۰ بود. میزان TD (Total Deviation) در این مطالعه ۰۲۲/۰ به دست آمد. تفاوت دو فایل دستی و چرخشی در ایجاد جابه جایی در مقطع T۱ با (۵۱/۰P=) و T۳ با (۵۷/۰P=) تفاوت معنی داری نداشتند اما در مقطع T۲ از لحاظ آماری معنی دار بود (۰۲۷/۰P=). استنتاج: میانگین میزان جا بجایی کانال در ۲ میلی متری فورامن اپیکال توسط فایل های دستی کم تر از فایل های چرخشی است. سیستم چرخشی BT race و دستی K-Flexofile می توانند انحنای کانال ریشه را حفظ کنند؛ بنابراین می توان از این سیستم ها در کلینیک با کم ترین جابه جایی اپیکالی استفاده نمود.

canal transportation, root canal treatment, cone beam computed tomography, جایجایی کانال, درمان کانال ریشه, توموگرافی کامپیوتری با اشعه مخروطی