مهدیه رئیس زاده - Department. of Basic Sciences, Sanandaj Branch, Islamic Azad University, Sanandaj, Iran
رضا حیدری - Doctor of Veterinary Medicine, Sanandaj Branch, Islamic Azad University, Sanandaj, Iran
نادیا خادمی - Doctor of Veterinary Medicine, Sanandaj Branch, Islamic Azad University, Sanandaj, Iran

سابقه و هدف: با توجه به اهمیت کنترل اثرات سمی سرب در سیستم های بیولوژیک، در این مطالعه به عصاره آبی سماق در آسیب وابسته به سرب در کبد و رفتار اضطرابی موش صحرایی پرداخته شد. مواد و روش ها: این مطالعه مداخله ای در ۷ گروه شامل کنترل، استات سرب آشامیدنی در دوزppm ۵۰۰، ۱۰۰۰ و۱۵۰۰،عصاره آبی سماق mg/kg۲۵۰ به همراه استات سرب در آب آشامیدنی، به مدت ۲۹ روز انجام شد. در روز آخر بعد از وزن گیری، تست رفتاری ماز بعلاوه ارتفاع گرفته شد. سپس سرم برای اندازه گیری TAC (ظرفیت آنتی اکسیدانی تام)  و آنزیم ALP( آلکالین فسفاتاز)، ALT( آلانین آمینوترانسفراز)، AST( آسپارتات ترانسفراز) جدا شد. غلظتMDA (مالون دی آلدئید) در بافت کبد و مغز نیز سنجش شد. یافته ها: بیش ترین متوسط وزن آخر دوره مربوط به گروه استات سرب ppm۱۵۰۰ بود. بیش ترین غلظت MDA کبد و مغز در گروه سرب ppm۱۵۰۰، ۷۶۶/۰±۶۶/۱۸ و ۴۳۲/۰±۴۳/۱۵ میکرومول بر میلی لیتر که با گروه کنترل و سرب ۵۰۰ و عصاره معنی دار شد (۰۱/۰< P). بیش ترین مقدار TAC در گروه کنترل برابر با ۲۰۴/۲۲±۰۰/۳۳۳ و کم ترین در گروه سرب ppm۱۵۰۰، ۶۶۹/۶±۹۶/۹۶ میکرومول بر میلی لیتر در سطح ۰۱/۰< P معنی دار شد. غلظت آنزیم های AST ، ALT در گروه کنترل کم ترین و در گروه سرب ppm۱۵۰۰ بیش ترین مقدار شد. کم ترین زمان حضور در بازوی باز گروه سرب ppm۱۵۰۰ برابر ۲۴۷/۸±۴۲/۱۴درصد و با کنترل معنی دار بود (۰۱/۰< P). استنتاج: عصاره آبی سماق توانست سبب کاهش غلظت آنزیم های کبدی در شرایط مسمومیت با سرب شود. در صورتی که تغییر معنی داری در کنترل اضطراب القا شده سرب نداشت.

lead, sumac, liver, anxious behavior, سرب, سماق, کبد, رفتار اضطرابی