مهدی ولی پور - Ph.D student in Medicinal Chemistry, Student Research Committee, Faculty of Pharmacy, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
اکرم ولی پور - PhD Student in Chemistry, Faculty of Basic Sciences, Ilam University, Ilam, Iran
محمد علی ابراهیم زاده - Professor, Pharmaceutical Sciences Research Center, Hemoglobinopathy Institute, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran

سابقه و هدف: کبد یک اندام حیاتی در بدن است که نقش های مهمی از جمله متابولیزه کردن مواد و ترشح آنزیم ها دارد. شناخت هرچه بیش تر این اندام حیاتی جهت مراقبت بهتر از آن همواره مورد توجه محققان بوده است. تتراکلرید کربن (CCl۴) یکی از شناخته شده ترین سموم کبدی است. از این ترکیب در مطالعات علمی به عنوان یک مدل شناخته شده جهت ارزیابی اثرات محافظ کبدی ترکیبات مختلف استفاده می شود. در سالیان اخیر، پژوهشگران ایرانی در مطالعات متعددی اثرات حفاظت کبدی برخی گیاهان دارویی بومی ایران را بررسی کرده اند. به دلیل سهولت دسترسی به گیاهان دارویی متعدد در کشور ایران، امکان انجام تحقیقات فراوان در رابطه با اثرات حفاظتی گیاهان دارویی مختلف علیه سمیت کبدی ناشی از CCl۴ وجود دارد، که در این مطالعه مروری به بررسی مهم ترین آن ها پرداخته ایم. مواد و روش ها: در این مطالعه مروری، خلاصه ای از مهم ترین پژوهش های منتشر شده در سالیان اخیر مرتبط با اثرات حفاظت کبدی گیاهان دارویی بومی ایران علیه سمیت کبدی القا شده توسط  CCl۴ارائه شده است. تتراکلرید کربن، سمیت کبدی، اثرات حفاظت کبدی، گیاهان دارویی به عنوان کلمات کلیدی در نظر گرفته شد. از گوگل اسکالر، SID، Pubmed و Sciencedirect به منظور جستجو استفاده شد. تاکید بر گیاهان بومی ایران بود. یافته ها: گیاهان دارویی به عنوان منابع غنی از آنتی اکسیدان ها، جهت درمان سمیت کبدی ناشی از سموم کبدی از جمله CCl۴ درنظر گرفته می شوند. جهت مقابله با سمیت کبدی ناشی از هپاتوتوکسین ها می توان از ترکیبات آنتی اکسیدانی به منظور مهار رادیکال های آزاد مخرب استفاده کرد. استنتاج: گیاهان دارویی حاوی ترکیبات آنتی اکسیدانی به دلیل داشتن قابلیت مهار رادیکال های آزاد، می توانند در ممانعت از سمیت کبدی تتراکلرید کربن بسیار موثر باشند.

liver, carbon tetrachloride, hepatotoxicity, antioxidants, medicinal plants, Iran, کبد, تتراکلرید کربن, سمیت کبدی, آنتی اکسیدان, گیاهان دارویی, کشور ایران