سید جواد موسوی زارع - دانش آموخته دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
سید هادی زرقانی - دانشیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران.
مصطفی امیرفخریان - استادیار جغرافیا. دانشگاه فردوسی مشهد، ایران.

طرح قدرت نرم از سوی جوزف نای راهبرد و تاکتیک جدیدی را برای رهبران سیاسی گشود؛ اما با توجه به اینکه بازی قدرت نرم از اصول و قواعد خاصی تبعیت می کرد؛ سیاستمداران را ترغیب به شناخت ظرفیت و موقعیت رقبا در نظم حاصل از این بازی کرد. همین امر موجب گردید مدل های متعددی از سوی مراکز تحقیقاتی مختلف جهت سنجش قدرت نرم کشورها طراحی شود؛ اما علیرغم تلاش های متعدد، این مدل ها از زوایای مختلفی مورد هجمه و نقد قرار گرفتند. لذا نظر به اهمیت موضوع سنجش قدرت نرم در طرح ریزی و اصلاح سیاست های داخلی و خارجی و از طرفی ضعف مدل های موجود، پژوهش کنونی با روش توصیفی–تحلیلی و اتکا به منابع معتبر کتابخانه ای و میدانی درصدد تحلیل مهم ترین منابع و شاخص های قدرت نرم و طراحی مدل سنجش قدرت نرم کشورها برآمد. از این رو در بخش نخست با مراجعه به منابع کتابخانه ای، مهم ترین متغیرهای موثر بر قدرت نرم کشورها در قالب شش مولفه(سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، علم و فناوری، نظامی و جغرافیایی)، ۴۸ شاخص مفهومی و ۲۴۵ متغیر عملیاتی گردآوری و تدوین شد. در بخش مطالعه میدانی و برای تعیین وزن شاخص ها و متغیرها، پرسشنامه ای به دو زبان فارسی و انگلیسی طراحی و در اختیار ۵۵۰ نفر از کارشناسان قدرت نرم قرار گرفت. سپس با پیگیری های فراوان، نظرات ۱۹۴نفر از پژوهشگران ۳۳ کشور جهان دریافت و مورد تحلیل قرار گرفت و مدل نهایی سنجش قدرت نرم طراحی شد. درنهایت بر اساس مدل مزبور، قدرت نرم کشورها محاسبه و ساختار ژئوپلیتیک جهان با محوریت قدرت نرم نیز ترسیم گشت.

قدرت نرم, سنجش قدرت نرم, ساختار ژئوپلیتیک, مدل اندازه گیری قدرت نرم