کاربرد شاخص های ژئوشیمیایی برای تشخیص ماگمای مولد از عقیم در محدوده قره گل، استان اردبیل با استفاده از عناصر خاکی کمیاب

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش های دانش زمین، دوره: 14، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_ESRJ-14-3_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 82
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

شادی ضیاء

گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

سیده نرگس ساداتی

گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

غلامرضا احمدزاده

گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

منطقه مورد مطالعه در زون متالوژنی اهر- ارسباران در استان اردبیل، ۵۰ کیلومتری شهرستان مشکین شهر در بخش مرادلو واقع شده است. عمده ترین واحدهای سنگی رخنمون یافته در منطقه شامل سنگ های آندزیت و توف های آندزیتی، بازالت، کریستال لیتیک توف و میکرودیوریت است. نفوذ توده های میکرودیوریتی در سنگ های آذرین بیرونی و آذرآورای باعث ایجاد دگرسانی و کانه­زایی در مقیاس ضعیف شده است. رگچه­های سیلیسی کانه­دار اغلب به صورت رشته های موازی تشکیل شده و گاه به صورت استوک ورک قابل مشاهده هستند. براساس مطالعات ژئوشیمیایی مقدار میانگین غلظت عنصر مس ۲۱/۱۳۸ ppm می باشد. مشاهدات سنگ­شناسی و داده های ژئوشیمیایی ارائه شده نشان می دهد که گرانیتوئیدهای محدوده قره گل از نوعI  کالک آلکالن­های زون فرورانش و مرتبط با کانه­زایی نوع مس پورفیری هستند. استفاده از نمودارهای دومتغیره La/Yb در برابر Th/Yb و نمودار سه متغیره ZR۳-Nb۵۰-Ce/P۲O۵ نشان می­دهد منطقه مورد مطالعه در حاشیه فعال قاره ای و در کمان های بعد از برخورد قاره ای قرار گرفته است و همچنین استفاده از نمودار دومتغیره La/Yb در برابر Sm/Yb نشان می­دهد نمونه ها از ذوب بخشی ۱۰ الی ۲۰ درصدی پریدوتیت گارنت­دار به وجود آمده­اند. همچنین بر پایه استفاده از نمودار تغییرات عناصر کمیاب Ce در برابر Ce/Yb عمق ذوب بخشی ۱۰۰ تا ۱۱۰ کیلومتری برآورد می­شود. ماگمای مولد نسبت LREE/HREE بالاتری نسبت به ماگمای عقیم دارد، که این برتری در نمونه های محدوده قره گل نیز به چشم می خورد. مقادیر Eu/Eu* سنگ های آذرین محدوده قره گل بین ۷/۰ تا ۰۷/۱ است و از این نظر نیز با ماگماهای مولد کمربند ارومیه – دختر تشابه دارد.

کلیدواژه ها

اردبیل, عناصر نادر خاکی, عقیم, قره گل, مس, مولد

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.