تحلیل روند و بررسی عوامل مرتبط با مرگ و میر ناشی از سوء مصرف مواد با استفاده از داده های ثبت شده ملی (۱۳۹۷-۱۳۹۳): مدل رگرسیون نقاط اتصال
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، دوره: 32، شماره: 215
- کد COI اختصاصی: JR_JMUMS-32-215_008
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 234
نویسندگان
Professor, Psychiatry and Behavioural Sciences Research Centre, Addiction Institute, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran . Department of Psychiatry, Faculty of Medicine, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
Associate Professor, Deputy for Public Health, Iranian Ministry of Health and Medical Education, Tehran, Iran
Associate Professor, Department of Community Medicine, Faculty of Medicine, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
Assistant Professor, Legal Medicine Research Centre, Legal Medicine Organization, Tehran, Iran
PhD in Health Sciences, Social Determinants of Health Research Center, Semnan University of Medical Sciences, Semnan, Iran
چکیده
سابقه و هدف: بهمنظور طراحی و اجرای مداخلات پیشگیرانه و درمانی سوءمصرف مواد، این مطالعه با هدف تحلیل روند و بررسی عوامل مرتبط با مرگ و میر ناشی از سوءمصرف مواد، اجرا شد. مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی، دادههای مربوط به ۶۸۱۰ مرگ ناشی از سوءمصرف مواد ثبت شده در سامانه نظام ثبت و طبقه بندی علل مرگ (تعریف شده با معیار ICD-۱۰) و بر اساس گزارش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان پزشکی قانونی کشور بود که طی سالهای ۱۳۹۷-۱۳۹۳ جمع آوری شده و شامل متغیرهای سن، جنس، نحوه مسمومیت و نوع ماده بود، مورد بررسی قرار گرفت. توصیف دادهها و بررسی روند زمانی نوع ماده ی مصرفی با آزمون رگرسیون نقاط اتصال و محاسبه درصد تغییرات سالیانه(APC) و میانگین درصد تغییرات سالیانه (AAPC) با نرمافزارهای SPSS۲۳ و Joinpoint Regression Program۴.۹.۰۰ انجام شد. یافته ها: میانگین سنی متوفیان ۰/۱۷±۳۹/۲ سال و درصد عمده آن ها مردان بودند. بیشترین آمار فوت در مناطق مرکزی و سپس مناطق غربی ایران و مربوط به مسمومیت با مواد افیونی بود. مسمومیت تصادفی و سپس مسمومیت با قصد نامشخص فراوانترین علل بودند. طی این سالها در کل ایران، مرگ با مواد افیونی (۰/۰۰۸=P، ۲۷/۲=APC) و محرکها (۰/۱=P، ۱۰/۲۴۹=APC) روندی افزایشی داشت و یک نقطه خیز در سال ۱۳۹۳ را نشان داد. در دو گروه مسکن-آرام بخش-ضداضطرابها و سایر مواد روند کاهشی یافت شد، اما از نظر آماری معنادار نبود. برای مرگ با مصرف الکل روندی مشاهده نشد. استنتاج: روند رو به رشد مرگهای تصادفی، به خصوص ناشی از مصرف مواد افیونی، به ویژه در میانسالان مرد قابل توجه است و نیاز به اقدامات لازم برای محدود کردن این روند دارد. تشدید نظارتهای دارویی و در دسترس قرار دادن و آموزش استفاده از نالوکسان به عنوان یک پادزهر اضطراری برای بیش مصرف بیش مواد افیونی به خانوادهها، پلیس و اورژانس در مراحل اولیه مسمومیت با مخدرها پیشنهاد میشود.کلیدواژه ها
time-trend analysis, join point regression, mortality, substance abuse, Iran, روند زمانی, رگرسیون نقاط اتصال, مرگ و میر, سوء مصرف مواد, ایراناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.