جعفر نیکبخت - گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
شقایق وزیری - گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
طاهر برزگر - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.

پژوهش حاضر به صورت آزمایش گلدانی به منظور بررسی اثر سطوح متفاوت بیوچار (صفر (Bi۰)، یک (Bi۱) و دو (Bi۲) درصد وزنی خاک) و کود نیتروژن (از منبع اوره) (صفر (F۰)، ۱۵۰ (F۱۵۰) و ۳۰۰ (F۳۰۰) کیلوگرم در هکتار) بر عملکرد و بهره وری کود در گیاه اسفناج رقم Viroflay اجرا شد. پژوهش حاضر به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار از مهرماه تا دی ماه ۱۴۰۰ در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان انجام گرفت. کوددهی به صورت کودآبیاری و در سه نوبت به فاصله ۱۰ روز انجام شد. براساس یافته های پژوهش، با کاربرد یک و دو درصد بیوچار میانگین شاخص کلروفیل برگ به ترتیب ۱۵ و ۳۴ درصد و میانگین سطح برگ به ترتیب ۱۴ و ۳۶ درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش معنی دار یافت. هم چنین افزایش میانگین شاخص کلروفیل برگ در تیمارهای F۱۵۰ و F۳۰۰ نسبت به تیمار F۰ به ترتیب ۶۴ و ۱۱۰ درصد و میانگین سطح برگ به ترتیب ۳۰ و ۵۸ درصد بود. براساس نتایج اثرات متقابل، بیش ترین میانگین طول دمبرگ، میانگین وزن تر و خشک گیاه و میانگین بهره وری کود در تیمار Bi۲-F۳۰۰ (به ترتیب ۶/۱ سانتی متر، ۱۰/۱ گرم، ۱/۲ گرم و ۲۴/۰ کیلوگرم بر کیلوگرم) به دست آمد. براساس نتایج پژوهش، کاربرد بیوچار در خاک برای افزایش بهره وری کود و کاهش اثرات منفی زیست محیطی استفاده از کود شیمیایی پیشنهاد می گردد.

اصلاح کننده خاک, سطوح کود, عملکرد و اجزای عملکرد, کودآبیاری