ارزیابی مدل ‎های محاسبات نرم در همگن بندی هیدرولوژیکی سیلاب ناحیه ای (مطالعه موردی: حوضه آبریز کرخه)

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه مدیریت آب و آبیاری، دوره: 13، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_JWIM-13-3_014
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 69
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سحر صفری

گروه مهندسی عمران، دانشکده مهندسی عمران و منابع زمین، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.

محمد صادق صادقیان

گروه مهندسی عمران، دانشکده مهندسی عمران و منابع زمین، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.

هومن حاجی کندی

گروه مهندسی عمران، دانشکده مهندسی عمران و منابع زمین، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.

سید سجاد مهدی زاده

گروه مهندسی عمران، دانشکده مهندسی عمران و منابع زمین، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.

چکیده

شناسایی گروه­ های همگن هیدرولوژیک یکی از مباحث بنیادی هیدرولوژی در دو بعد کاربردی و تحقیقاتی است. یکی از روش­ های معمول به منظور دستیابی به مناطق همگن هیدرولوژیکی برای برآورد منطقه ­ای سیلاب، استفاده از روش­ های خوشه­ بندی است. در این پژوهش استفاده، ارزیابی و مقایسه روش­های آماری و روش های مبتنی بر هوش مصنوعی به منظور خوشه ­بندی حوضه آبریز کرخه مورد بررسی قرار گرفته است. از خوشه بندی SOM، K-means و سلسله مراتبی برای منطقه موردمطالعه استفاده شد. در ادامه نیز بررسی همگنی هیدرولوژیکی مناطق به دست آمده با استفاده از روش گشتاورهای خطی و تعدیل ناهمگنی با استفاده از روش ­های پیشنهادی توسط هاسکینگ و والیس ارزیابی شد. نتایج نشان داده که منطقه موردمطالعه قابلیت تبدیل به دو خوشه را دارد. مقادیر آماره همگنی برای خوشه ­های اول و دوم به ترتیب معادل ۰/۳۳ و ۰/۱۷ محاسبه گردید که نشان دهنده همگنی هر یک از مناطق می باشد. با توجه به کوتاهی دوره آماری در برخی از ایستگاه ­ها، نواقص آماری و قابل اعتمادبودن نتایج تحلیل فراوانی منطقه­ای، در برآورد سیلاب حوضه­ های آبریز دیگر از این روش استفاده شود.

کلیدواژه ها

حوضه آبریز کرخه, خوشه بندی, خوشه بندی خودسازماندهی, سیلاب, مناطق همگن

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.