کارایی مدل HadGEM۲-ES در ارزیابی نابهنجاری فصلی دمای ایران تحت سناریوهای واداشت تابشی
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: مجله فیزیک زمین و فضا، دوره: 45، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_JESPHYS-45-3_009
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 77
نویسندگان
دانشیار، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
دانشجوی دکتری، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
استادیار، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده
پدیده گرمایش جهانی در سالهای اخیر مشکلات بسیاری را برای سامانه زمین به همراه داشته است و ایران به دلیل اینکه کشوری خشک است، مطالعه شرایط آینده میتواند برای برنامههای مدیریتی مفید باشد. هدف این پژوهش کارایی مدل HadGEM۲-ES از سری مدلهای CMIP۵ مبتنی بر روش ریزگردانی دینامیکی CORDEX و وردایی نابهنجاری دمای فصلی در ایران است. در این راستا داده های روزانه دمای هوا از ۴۵ ایستگاه همدید طی دوره آماری (۲۰۰۵-۱۹۷۰)، دادههای دمای روزانه مدل HadGEM۲-ES و ریزگردانی شده با استفاده از روش CORDEX و سناریوهای RCP برای دو دوره تاریخی (۲۰۰۵-۱۹۶۰) و پیشبینی شده طی سه دوره آینده نزدیک (۲۰۴۰-۲۰۱۱)، آینده میانی (۲۰۷۰-۲۰۴۱) و آینده دور (۲۰۹۹-۲۰۷۱) استفاده شد. برای ارزیابی کارایی مدل نیز از شش روش R۲، MAE، MBE RMSE، t-Jacovides و نسبت t-Jacovides/R۲ استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل از عملکرد مناسبی برخوردار است. نابهنجاری دمای فصلی در تمام فصول، سناریوها و دورههای زمانی مورد مطالعه مثبت و فصل زمستان بیشینه نابهنجاری دما را در بین فصول نشان داده است که یک تهدید بزرگ برای منابع آب کشور تلقی می شود. بیشینه نابهنجاری فصلی دمای ایران در فصول زمستان و بهار منطبق بر ارتفاعات و عرضهای جغرافیایی بالاست که شمال غرب به عنوان کانون نابهنجاریها شناخته شد. در تابستان ارتفاعات و ایران مرکزی بیشینه نابهنجاری دمای هوا را نشان دادهاند. فصل پاییز نماینده بیشینه نابهنجاری دما در سواحل جنوبی ایران و نوار شرقی کشور است. همچنین، یک پاسخ فصلی از عملکرد مدل و تغییرات فضایی دمای هوا در ارتباط با ارتفاع و توزیع ناهمواری ها در کشور دیده میشود.کلیدواژه ها
نابهنجاری دما, مدل HadGEM۲-ES, روش ریزگردانی دینامیکی CORDEX, CMIP۵, سناریو های RCP, ایراناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.