اکتشاف آب زیرزمینی کارستی با استفاده از توموگرافی مقاومت ویژه الکتریکی و سنجش از دور، شمال شرق خوزستان
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: مجله فیزیک زمین و فضا، دوره: 46، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_JESPHYS-46-2_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 261
نویسندگان
دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه فیزیک زمین، موسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، ایران
استاد، گروه فیزیک زمین، موسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، ایران
استاد، گروه فیزیک زمین، موسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
با توجه به رشد سریع جمعیت و تغییرات اقلیمی انتظار می رود در آینده نزدیک منابع آب زیرزمینی به طور فزاینده ای جهت تامین آب شرب مورد استفاده قرار گیرند. روش های مقرون به صرفه و کارآمد برای اکتشاف آب های زیرزمینی به ویژه در مناطق آهکی می توانند به عنوان ابزاری مناسب جهت شناخت پتانسیل هیدروژئولوژی کارستی به کار گرفته شوند. این مقاله روش اکتشافی مبتنی بر سنجش از دور و GIS را به منظور شناسایی نواحی با پتانسیل بالا آب زیرزمینی و توموگرافی ژئوالکتریک را به منظور تعیین محل دقیق حفاری چاه های آب ارایه می دهد. در این مطالعه یک مدل هیدرو-تکتونیکی شامل لایه های موثر بر هیدروژئولوژی کارست، برای تشخیص مناطق با پتانسیل آب زیرزمینی زیاد در کارست ایذه، شمال شرق خوزستان، به کار گرفته شد. سنجش از دور همراه با GIS برای تلفیق لایه های فاصله از منطقه تخلیه، اختلاف تراز ارتفاعی، چگالی شکستگی ها، شیب، و چگالی تقاطع شکستگی ها به کار گرفته شد. وزن پارامترهای مدل براساس اهمیت آنها بر هیدروژئولوژی کارست بین ۱ تا ۵ تعیین شد. به منظور تعیین محل دقیق نقاط مناسب حفاری در مناطق با پتانسیل زیاد، عملیات داده برداری ژئوالکتریک در دو پروفیل با آرایه دوقطبی-دوقطبی انجام، و سپس توموگرافی مقاومت ویژه الکتریکی دوبعدی در مناطق انجام شد. براساس نتایج توموگرافی ژئوالکتریک در آهک آسماری ایذه، مقاومت ویژه الکتریکی زیاد (بین ۲۰۰ تا ۱۰۰۰ اهم متر) بیانگر آهک خشک می باشد که در هنگام وجود آب در آنها مقاومت ویژه الکتریکی (تا حدود ۵۰-۱۵۰ اهم متر) کاهش می یابد. حفرات خشک با بی هنجاری مقاومت ویژه الکتریکی در پروفیل جاموشی با مقاومت ویژه الکتریکی حدود ۴۰۰ اهم متر و در سایت غرب ایذه با مقاومت ویژه الکتریکی بسیارزیاد (۱۵۰۰ تا بیش از ۲۰۰۰ اهم متر) در زمینه آهکی قابل تشخیص است. لایه های مارنی و آهک مارنی با نفوذپذیری کم، می توانند با مقاومت ویژه الکتریکی بسیارکم (کمتر از ۲۰ اهم متر) از لایه های آهک آب دار (حدود ۱۰۰ تا ۲۰۰ اهم متر) تشخیص داده شوند. حفاری یک حلقه چاه آهکی با آبدهی زیاد (۶۱ لیتر در ثانیه) و افت کم (۴۸/۰ متر) در پاییز ۱۳۹۸ در کارست غرب ایذه نمایانگر کارآیی تلفیق روش های اکتشافی به کار گرفته شده می باشد.کلیدواژه ها
اکتشاف آب زیرزمینی, کارست, توموگرافی مقاومت ویژه الکتریکی, سنجش از دور, خوزستاناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.