مقایسه تولید رواناب و رسوب در سطح سه کاربری منطقه فندوقلوی استان اردبیل

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: مجله فیزیک زمین و فضا، دوره: 49، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JESPHYS-49-1_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 244
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

نقی مرادی کیا

گروه آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران. رایانامه: n-moradikeia@gmail.com

اباذر اسمعلی عوری

نویسنده مسئول، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران. رایانامه: esmaliouri@uma.ac.ir

شکراله اصغری

گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران. رایانامه: shasghari@uma.ac.ir

محمد گلشن

گروه آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران. رایانامه: m.golshan۲۰@gmail.com

چکیده

فرایند تبدیل بارندگی به رواناب در یک منطقه پیچیده بوده و متاثر از عوامل زیادی است. در این پژوهش ارتباط بین نوع استفاده از اراضی و تولید رواناب و رسوب با استفاده از دستگاه شبیه ساز باران در منطقه مطالعاتی با مساحت ۹۵۸۲۱ هکتار بررسی شد. برای این منظور در ۱۰۴ نقطه دستگاه شبیه ساز باران به صورت تصادفی نصب و شبیه سازی باران با شدت ۸۶۷/۲۱ میلی متر برساعت و در مدت ۱۵ دقیقه در هر سه کاربری منطقه فندوقلو اجرا و نمونه های خاک، رواناب و رسوب برداشت شدند. در کاربری های جنگل، مرتع و زراعی مقادیر میانگین جرم مخصوص ظاهری از ۸۸۱/۰ تا ۳۵۵/۱ گرم در سانتی متر مکعب روند افزایشی، مقادیر میانگین جرم مخصوص حقیقی (برحسب گرم بر سانتی متر مکعب) و درصد تخلخل کل خاک به ترتیب از ۹۰۵/۱ تا ۱۶۲/۲ روند افزایشی و از ۶۰/۵۳ تا ۰۹/۳۷ روند کاهشی را نشان دادند. در کاربری های جنگل، مرتع و زراعی مقدار روناب به ترتیب برابر با ۵/۸۶۸، ۹۲۵ و ۱۴۲۵ میلی لیتر در مترمربع و همچنین مقدار درصد غلظت رسوب در هر یک از کاربری ها به ترتیب برابر با ۹۳۷/۱، ۸۸۹/۸ و ۲۲۹/۴۴ به دست آمد. بنابراین در این منطقه مدیریت کاربری اراضی و جلوگیری از تبدیل کاربری های جنگل و مرتع به کاربری زراعی می تواند نقش بسیار مهمی در کاهش هدر رفت آب و خاک حاصلخیز داشته باشد.

کلیدواژه ها

باران ساز, زمین آمار, کاربری اراضی, خاک, مدیریت

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.