بررسی و نقد ملاک فعل اخلاقی (پرستش) نزد شهید مطهری
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: فصلنامه حکمت اسلامی، دوره: 8، شماره: 28
- کد COI اختصاصی: JR_FHI-8-28_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 70
نویسندگان
استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه ملایر
چکیده
اندیشمندان و فیلسوفان اخلاق ملاکهای مختلفی برای فعل اخلاقی گفتهاند؛ مثل عاطفه دگرگرایانه (هندوها و مسیحیت)، سعادت (افلاطون و ارسطو)، عقل و اراده (فلاسفه اسلامی)، عقل عملی (کانت). شهید مطهری بسیاری از آنها را نقل و نقد میکند و خود، پرستش اعم از ناآگاهانه و آگاهانه را ملاک فعل اخلاقی معرفی میکند. دیدگاه مذکور در این نوشتار به روش توصیفی تحلیلی مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. حسن عمده این دیدگاه، واقع گرایانه بودن آن است. ولی اشکال عمده آن نیز این است که اولا فعل اخلاقی را بدون نیت تصویر کرده و جایز میداند و ثانیا دچار تهافت است؛ چراکه در ابتدا اخلاق را به انسان اختصاص داده و در پایان، پرستش ناآگاهانه را به همه موجودات تعمیم میدهد که مستلزم این است که اطلاق اخلاق برای غیر انسان هم جایز باشد. برای حل دو اشکال مذکور و تصحیح این دیدگاه راههایی را پیشنهاد دادهایم؛ از جمله اینکه ملاک فعل اخلاقی را به جای پرستش اعم از ناآگاهانه به پرستش آگاهانه اختصاص بدهیم و یا ملاک را پرستش مختارانه بدانیم. اما در نهایت، بهترین ملاک را مقرب مختارانه و [به اختصار] قرب اختیاری معرفی کرده ایمکلیدواژه ها
ملاک فعل اخلاقی, پرستش ناآگاهانه, پرستش آگاهانه, شهید مطهری, قرب اختیاریاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.