سیدمحمدهادی مقدسی - دانشجوی دکترای اندیشه سیاسی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)

مدینه فاضله به عنوان مدینه مطلوب در فلسفه سیاسی کلاسیک اسلامی، در معرض این انتقاد قرار دارد که مدینه ای اقتدارگراست. هرچند فیلسوفان مسلمان کلاسیک، مدینه تغلب را از گونه های مدن غیرفاضله قرار داده اند و مدینه فاضله را از آن متمایز دانسته اند. اما چون اقتدارگرایی از استبداد کلاسیک تفاوت دارد، بررسی نسبت مدینه فاضله با اقتدارگرایی ضروری به نظر می رسد.برخی سامان مدینه فاضله را اقتدارگرایانه دانسته اند و برخی هم بدون تصریح به اقتدارگرایانه بودن آن، به وجود نشان واره های اقتدارگرایی در مدینه فاضله اذعان کرده اند. این مقاله نشان واره های اقتدارگرایی در مدینه فاضله را از متون نویسندگان بومی و غربی استخراج کرده و سپس با استفاده از روش تفسیری، به ارزیابی آن می پردازد. رئیس اول، اشتراک آراء، نوابت، خطابه و جمع گرایی مهم ترین نشان واره های اقتدارگرایی در مدینه فاضله اند که در این مقاله بررسی و ارزیابی می گردند. نتیجه تحقیق اینکه با تکیه بر شواهد ارائه شده معلوم می گردد که هیچ کدام از این نشان واره ها، بر اقتدارگرا بودن مدینه فاضله دلالت ندارند.

مدینه فاضله, اقتدارگرایی, رئیس اول, اشتراک آرا, نوابت, خطابه, جمع گرایی