فهم فضاهای خاکستری: جایگاه قدرت در فرایند مناسبات سکونتگاه های غیررسمی(مورد مطالعه: شهرک رضویه)

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، دوره: 24، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JFAUP-24-1_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 280
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مجتبی رفیعیان

عضو هیات علمی

آیدا کیانفر

دانشجوی دکتری شهرسازی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

امروزه، فضای خاکستری شهری به یکی از پدیده های رایج کلانشهرها و به ویژه تهران تبدیل و منجر به ظهور مجموعه ای از نهادها، هویت ها، روابط قدرت، شیوه ها و گفتمان ها در این فضاها شده است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی و شناسایی ساختارهای موجود، جایگاه قدرت و سیاست در سطوح برنامه­ریزی شهری این فضاها است. در راستای این هدف، پژوهش حاضر، در پی پاسخ به دو سوال اصلی است، ابعاد شکل­دهنده­ی تجربه زندگی در فضاهای خاکستری چیست؟ وآیا ساکنان این فضاها می­توانند در برنامه­ریزی و تصمیم­گیری این محیط نقش داشته باشند؟ بنابراین، با اتکا بر روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف و بر پایه مصاحبه­ی ساخت نیافته، به تفسیر توصیف­های ساکنان شهرک رضویه پرداخته شده است. یافته های پژوهش حاکی از این است که شش مقوله­ی "سایه اندازی مناسبات قدرت، سایه­ی سرمایه ی محیطی، سایه ی تعارض منافع، حاشیه­ی سیاست گفتمان، حاشیه­ی حق شهری و حاشیه­ی شهروندی نابرابر"، مقولاتی هستند که توسط آن­ها می توان تجربه­ی ساکنان این فضاها را توصیف و در چارچوب مدل پارادایمی، مفهوم یابی فضای خاکستری شهری و فرایند مشروعیت بخشی، آن را تعریف نمود. همچنین، اهمیت بعد اقتصادی- سیاسی تغییرات و جایگاه قدرت در کنار سایر ابعاد اجتماعی- فضایی این فضاها، طیفی از شهروندی نابرابر در مناطق کلانشهری با ضریب قطبش بالا را نمایان می­سازد.

کلیدواژه ها

"فضای خاکستری", "برنامه ریزی شهری", "مناسبات قدرت", "شهرک رضویه", "تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف"

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.