وضعیت فضای شهری، ارائه الگوی مناسب سازی نقاط بی دفاع با رویکرد آمایش (مطالعه موردی: منطقه ۹ شهر تهران)

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس، دوره: 15، شماره: 56
  • کد COI اختصاصی: JR_ZAGRO-15-56_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 55
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محسن قضاتلو

دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری ، دانشکده ادبیات گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری، تهران، ایران

پروانه زیویار

دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری ، دانشکده ادبیات گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ری، تهران، ایران.

علیرضا استعلاجی

استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده ادبیات گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری، تهران، ایران

چکیده

در برنامه­ریزی شهری، ایمنی و امنیت یکی از مولفه­های مهم در تعیین کاربری­های شهری و از ابتدایی­ترین اصول دست­یابی به استانداردهای آسایش شهری محسوب می­گردد. در فرآیند شکل­گیری و بروز رفتارهای خشونت­آمیز عوامل متعددی نقش دارند. از جمله مهم­ترین آنها فضاها، بی­دفاع هستند. از جمله فضاهایی هستند که به دلیل ویژگی­های کالبدی و اجتماعی، فرصت بزهکاری و خشونت در آنها بالاست. در این مطالعه به شناسایی و بررسی نقش فضاهای بی­دفاع شهری در وقوع جرم با تاکید بر منطقه ۹ شهر تهران پرداخته شده است.  روش تحقیق مبتنی بر مطالعات کتابخانه­ای، اسنادی و میدانی است. براساس فرمول کوکران تعداد ۱۵۰ نفر به عنوان جامعه نمونه مشخص شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات به وسیله نرم­افزار SPSS و مدل وایکور انجام گرفته شد. نتایج تحقیق نشان داد که حدود ۵۶ درصد ساکنین بیش از ۱۰ سال سابقه سکونت در این محل را دارند و از نظر آسیب پذیری کالبدی در سطح متوسط قرار دارد. معیارهای ناهنجاری اجتماعی، کمبود امکانات روشنایی و آلودگی نیز به ترتیب رتبه­های اول تا سوم را کسب کرده­اند. معیار ناهنجاری اجتماعی با وزن ۲۷۵۲/۰ بیشترین وزن را کسب کرده است بنابراین از اهمیت بیشتری نسبت به سایر معیارها برخوردار است. رتبه­بندی براساس شاخص ویکور نشان داد محله استاد معین بهترین وضعیت را در بین سایر محله های منطقه ۹ دارد. ناهنجاری اجتماعی با بتای ۳۹۸/۰ بالاترین تاثیر را بر کیفیت فضایی نسبت به کاربری­های نامناسب و کمبود فضای تفریحی داشته است. مجموع متغیرهای بکار رفته (کیفیت فضایی و کیفیت اجتماعی و روان شناختی) ۱/۵۵% از واریانس فضای بی دفاع شهری را پیش بینی می کند. نتایج تحلیل رگرسیون نشان می دهد که کیفیت فضایی، اجتماعی و روان شناختی در سطح (۰۱/۰< α)، قادر به پیش بینی فضای بی دفاع شهری منطقه ۹ شهرداری تهران می باشند.  نتایج تحقیق حاکی از ناامنی و نامطلوبیت محله منطقه ۹ شهر تهران از حیث فضاهای بی­دفاع و برخورداری این فضاها از چندین شاخص است. نبود برنامه مشخص از سوی سازمان­های مرتبط برای چنین فضاهایی، چیزی جز تشدید خشونت، ناامنی، افزایش نرخ بزهکاری و خروج جمعیت بومی محله به همراه ندارد.

کلیدواژه ها

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.