گونه شناسی نقش سیاق در تفسیر من وحی القرآن (از نقش آفرینی در تعیین معنا تا خروج از دلالت یابی)

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: مطالعات سبک شناختی قرآن کریم، دوره: 7، شماره: 12
  • کد COI اختصاصی: JR_TSHQ-7-12_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 114
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حسن اصغرپور

استادیار گروه قرآن و حدیث دانشگاه شاهد تهران ایران

روح الله شهیدی

استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده فارابی، دانشگاه تهران، ایران

حکیم وزیری

کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد ایران

چکیده

«سیاق» از مهم ترین عناصر دخیل در فهم مدلول آیات قرآنی است و توجه به آن در فهم دقیق تر آیات اثری انکارناپذیر دارد. «سیاق» در یک دسته بندی به درون متنی (مقالی) و برون متنی (حالی) تقسیم می شود. محمدحسین فضل الله از هر دو نوع سیاق یادشده در تفسیر من وحی القرآن به گستردگی بهره برده است. برخی از کارکردهای متنوع سیاق در تفسیر وی عبارتند از: ارائه معنای متفاوت از کلمه، ترجیح یک قرائت از واژه بر دیگر قرائتها، تعیین مرجع ضمایر، رفع تناقض ظاهری میان آیات، تمییز تفسیر از «جری»، رد معنای ظاهری و توجه دادن به معنای عمیق و باطنی، تضعیف برخی از روایات سبب نزول و.... بر اساس یافته های این پژوهش، بیش از ده گونه تعامل متفاوت مفسر در به کارگیری سیاق مقالی و حالی در تفسیرش به چشم می خورد. گفتنی است به رغم اهمیت «سیاق» در دلالت یابی از آیات قرآن، گاه فضل الله آن را از دایره فهم مراد آیه خارج ساخته و با تمسک به دیگر قرائن برون متنی به تفسیر آیه روی آورده است.

کلیدواژه ها

سیاق متنی, سیاق حالیه, محمدحسین فضل الله, من وحی القرآن

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.