مطالعه آزمایشگاهی تاثیر مشخصات سیال منفذی بر رفتار هسته رسی سدهای خاکی از منظر ریزساختاری

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه مهندسی عمران و محیط زیست دانشگاه تبریز، دوره: 52، شماره: 109
  • کد COI اختصاصی: JR_CEEJ-52-109_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 101
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد امیری

گروه مهندسی عمران، دانشکده مهندسی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس

رحیم زارع

گروه مهندسی عمران، دانشکده مهندسی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس

چکیده

پیدایش و انحلال نمک های محلول در مخزن سدهای خاکی از مسائل مهم در طراحی مخزن سدها است که می­تواند موجب تغییر رفتار در هسته رسی شود. این تغییرات رفتاری ممکن است باعث ایجاد خطرات عمده برای سازه سدهای خاکی شود. از این­ رو هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر نمک های محلول (سیال منفذی) بر رفتار ژئوتکنیکی هسته رسی سدهای خاکی با نگرش به تغییرات ضریب نفوذپذیری از منظر ریزساختاری است. در این راستا سیال منفذی سدیم کلرید (NaCl) با ۸ غلظت مختلف (۰، ۰۲/۰، ۰۴/۰، ۰۸/۰، ۲/۰، ۴/۰، ۸/۰ و ۷/۱ مولار) به خاک موردمطالعه افزوده شده است و مکانیزم تغییر رفتار ژئوتکنیکی هسته رسی تحت تاثیر نمک­ های محلول با نگرش به تغییرات حدود اتربرگ (Atterberg Limits)، تغییرات پارامترهای مقاومتی، تغییرات ضریب نفوذپذیری و بررسی احتمال پدیده واگرایی موردبررسی قرار گرفته است. همچنین برای ارزیابی تاثیر تغییر مشخصات سیال منفذی بر مشخصات ژئوتکنیکی خاک از منظر ریزساختاری، آزمون ارزیابی پراش پرتو ایکس ((XRD) X-ray Diffraaction) و تصویر میکروسکوپ الکترونی پویشی (SEM) از نمونه ها تهیه و مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است. براساس نتایج پژوهش حاضر به طورکلی پیدایش و انحلال نمک های محلول در مخزن سدهای خاکی هرچند در کوتاه مدت ممکن است باعث کاهش ۷۰% ضریب نفوذپذیری شود اما در درازمدت و با تغییر غلظت نمک موجود در مخزن ممکن است میزان ضریب نفوذپذیری تا ۹ برابر افزایش یابد. در حقیقت براساس تصاویر میکروسکوپ الکترونی پویشی و آنالیز پراش اشعه ایکس رسوب بلورهای نمک، مانند هالیت (Halite) در کوتاه مدت موجب کاهش نفوذپذیری می شود. از سوی دیگر تشکیل ساختار مجتمع و شسته شدن بلورهای نمک هالیت رسوب کرده در ساختار موجب افزایش ضریب نفوذپذیری در درازمدت شده است.

کلیدواژه ها

سیال منفذی, سدهای خاکی, نفوذپذیری, XRD, SEM

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.