کاربست مطالعه مشاهده ای به منظور طراحی پیاده راه شهری براساس الگوهای رفتاری کاربران؛ نمونه پژوهی: حاشیه رودخانه بابلرود در بابلسر

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: دوفصلنامه اندیشه معماری، دوره: 7، شماره: 13
  • کد COI اختصاصی: JR_ATJIK-7-13_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 64
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

امیرسام سعادتی

کارشناسی ارشد مهندسی معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه مازندران، بابلسر، مازندران، ایران

وحید حیدرنتاج

دانشیار گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه مازندران، بابلسر، مازندران، ایران

نوین تولایی

دانشیار گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه مازندران، بابلسر، مازندران، ایران

چکیده

بیان مساله: ساختارهای طبیعی در کالبد شهرها باعث ارتقای کیفیت و پایداری آن ها می شوند. عبور رودخانه از شهرها نقش بسزایی در روند حیات شهری دارد. فضاهای رودکناری با توجه به مکان قرارگیری شان، می توانند فضای طبیعی/ شهری باشند؛ کناره ی بابلرود در بابلسر با وجود سبزینگی، رود، مراکز تفریحی- تجاری و حضور دست­فروشان، توسط شهروندان مورد توجه قرار گرفته است. مهم­ترین مسئله در این محدوده، عدم انعطاف پذیری فضا است که باعث اختلال فعالیت ها و بروز رفتارهای مختلف، متداخل و متضاد توسط کاربران می­شود. برخلاف پتانسیل بالا، این منطقه بیشتر به شکل گذرگاهی است که اکثر کاربران آن، فقط در حال حرکت بدون هدف بوده و اگر توقفی صورت پذیرد، کوتاه و به منظور رفع خستگی است.سوال تحقیق: ۱ چگونه می توان از الگوهای رفتاری کاربران در طراحی محیط بهره جست؟ ۲ پیشنهادات طراحی معماری در حاشیه بابلرود واجد چه ویژگی­هایی باشد تا پاسخگوی الگوهای رفتاری کاربران باشد؟اهداف تحقیق: این پژوهش سعی دارد تا با مشاهده­ی رفتار کاربران کناره­ی رودخانه و تحلیل آن­ها، به شناخت کلی از نیازهای شهروندان رسیده تا در نهایت با تجسم حرکات و رفتار مردم در محدوده­ای خاص، ارتباط بین معماری، حرکت و رفتار را برقرار ساخته و دست به ارائه پیشنهاداتی به منظور بهسازی این فضای شهری بزند.روش تحقیق: مرحله اول، به مشاهده اکتشافی اختصاص یافت؛ در مرحله دوم به مدت ۴۸ روز (۴ روز در هر ماه (روزهای شنبه، دوشنبه، پنجشنبه و جمعه) به مدت یکسال) برداشت رفتاری در محدوده صورت گرفت. در مرحله­ی سوم، همزمان با انجام مشاهدات با استفاده از مصاحبه از کاربران، ارتباط مستقیم و بدون واسطه با مخاطب به منظور جمع­آوری اطلاعات، برقرار شده و اطلاعات از طریق تحلیل محتوای کیفی بررسی شدند.مهم ­ترین یافته ­ها و نتیجه­ گیری تحقیق: نتایج پژوهش نشان می دهند مهم­ترین عوامل تاثیرگذار در رفتارهای مختلف مشاهده شده که باعث بهبود کیفیت، افزایش جذابیت و حضورپذیری کاربران در فضا می شود عبارتند از: بهبود کیفیت کفپوش و کف­سازی مناسب برای رفتارهای مختلف، افزایش کیفیت، کمیت و جانمایی درست مبلمان شهری، تعریض مسیرها، بهره گیری مناسب از عوارض طبیعی موجود، ایجاد تنوع در مسیر و افزایش ایمنی و امنیت. به علاوه عدم انطباق رفتارها با فضاهای موجود برنامه ریزی شده، وجود فعالیت های کوچک و متمرکز در یک نقطه، مسیرهای فاقد امنیت و نظارت اجتماعی کافی موجب عدم استفاده ی کاربران و انحراف رفتار پیاده از مسیر خواهند شد. در انتها، اطلاعات استخراج شده از داده ها شامل مولفه، گویه، هدف، ویژگی های رفتارها و الزامات فضایی در قالب جدولی به عنوان نتیجه گیری نهایی ترسیم شد.

کلیدواژه ها

الگوی رفتاری, مشاهده رفتاری, مطالعه مشاهده ای, بابلرود, بابلسر

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.