قانونی سازی: روایت مشروعیت بخشی به تخلفات ساختمانی (مطالعه موردی مگامال های شهر تهران)

همسو با رشد شهرنشینی و افزایش تقاضا برای زیر ساخت رفتن زمین­ها به منظور تامین نیازهای شهروندان و به­ تبع افزایش قیمت زمین، در سال­های اخیر بروز تخلفات ساختمانی در شهرها با روندی تصاعدی رو به افزایش بوده است. احداث مجتمع­های تجاری چند منظوره [مگامال­ها] دارای اثرات و پیامدهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و فضایی-کالبدی بر شهرها هستند. یکی از این پیامدها بروز تخلفات ساختمانی گسترده در طول فرایند اخذ مجوزها و احداث مگامال­ هاست. از این رو، پرداختن به چرایی و چگونگی وقوع تخلفات ساختمانی در احداث مگامال­ ها خاصه در بستر برنامه­ریزی و مدیریت شهری ایران با توجه به گستردگی ابعاد اثرات و پیامدهای احداث آن­ها و همچنین روند افزایشی این دسته تخلفات، حائز اهمیت است. هدف مقاله حاضر، ارائه یک تبیین نظری از چرایی و چگونگی وقوع تخلفات ساختمانی در مگامال­ ها در شهر تهران است. بر این اساس با استفاده از رویکرد برساخت­گرا در روش نظریه زمینه­ای، تجارب و دیدگاه­های برنامه­ریزان، متخصصین، صاحب­ نظران و حرفه­ مندان حوزه شهری در قالب ۱۶ مصاحبه­ عمیق نیمه ­ساختاریافته مورد پرسش و تحلیل قرار گرفته­ است. نتایج مقاله حاضر حاکی از آن است که «قانونی­سازی تخلفات» و عادی­سازی رویه­های ناصواب را می­توان از جمله ابزارهای اصلی مشروعیت­ بخشی به تخلفات ساختمانی در روند احداث مگامال ­ها برشمرد.

کلیدواژه ها:

قانونی سازی ، تخلفات ساختمانی ، مگامال ، شهر تهران ، نظریه زمینه ای برساخت گرا