سنجش کانسپت معماری فضای نیایشگاهی در دوران ماد در نوشیجان تپه ، زاربلاغ و تپه ازبکی
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، دوره: 27، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_JFAUP-27-3_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 223
نویسندگان
دانشیار گروه مرمت بناها و بافتهای تاریخی، دانشکده معماری، دانشکدگان هنرهای زیبا،دانشگاه تهران،تهران، ایران.
استادیار پژوهشکده باستانشناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات معماری، گروه مرمت بناها و بافتهای تاریخی دانشکده معماری، دانشکدگان هنرهای زیبا،دانشگاه تهران، ایران.
چکیده
مادها به عنوان اولین حکومت یکپارچه و مرکزی ایران شناخته میشوند. معماری این حکومت به واسطه کاوشهای محدود و تاریخگذاریهای مبهم، دچار ابهاماتی است. بخش عمده معماری ماد را تالارهای ستوندار، مجموعه انبارها و فضاهای نیایشگاهی تشکیل میدهند. فضاهای نیایشگاهی به واسطه اطلاعات ناکافی از آیین مادها بهعنوان پر ابهامترین بخش معماری ماد شناخته میشوند. نیایشگاه مرکزی نوشیجان مهم ترین فضای نیایشگاهی ماد است که در جریان کاوشهای آن مشخص شد که این نیایشگاه بدون کوچکترین آسیبی مهر و موم شده است. با کاوشهای بیشتر در قلمرو حکومتی ماد، محوطههای دیگری با شرایط یکسان با نوشیجان آشکار شدند که گمان می رود سرنوشت یکسانی با این نیایشگاه داشتند. در این پژوهش با روش توصیفی_تحلیلی و مطالعه موردی و با هدف خوانش معماری از کانسپت طراحی و کارکرد فضاهای نیایشگاهی ماد، سنجشی معمارانه بین نیایشگاه مرکزی نوشیجان تپه، نیایشگاه زاربلاغ و تپه ازبکی صورت گرفته است، این سنجش در انتها دستیابی به یک الگوی مفهومی دو بخشی در طراحی این نیایشگاهها را میسر میسازد. در بخش نتیجهگیری، همانندیهای این نیایشگاهها در زمینه کانسپت و ساختار معماری، بستر محیطی و مصالح ساختمانی ذکر خواهد شد. در نهایت به شباهتهای ساختاری و عملکردی بناهای مذکور با نیایشگاه غربی نوشیجان تپه، بنای سنگی واسون کهک، نیایشگاه تخچرآباد بیرجند و نیایشگاه حاجیخان فامنین نیز اشارهای خواهد شد.کلیدواژه ها
معماری ماد, فضای نیایشگاهی, نوشیجان تپه, زاربلاغ, تپه ازبکی, کانسپت معماریاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.