خدیجه الفی - دکترای اقتصادکشاورزی گروه اقتصادکشاورزی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
قادر دشتی - استاد، اقتصاد کشاورزی ، گروه اقتصاد کشاورزی ، دانشکده کشاورزی ، دانشگاه تبریز،
محمد قهرمان زاده - استاد، اقتصاد کشاورزی ، گروه اقتصاد کشاورزی ، دانشکده کشاورزی ، دانشگاه تبریز

مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیرات تغییرات آب و هوا بر عملکرد حبوبات در کشور صورت گرفته است . برای این منظور داده-های زراعی انواع حبوبات شامل نخود، لوبیا و عدس و دادههای هواشناسی مربوط به دما، بارش، رطوبت و سرعت باد برای ۳۳۶ شهرستان ایران جمع آوری گردید. سپس مدل خطای فضایی با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم یافته کلجیان و پروجا برآورد شد. مطابق نتایج ، عملکرد حبوبات در شهرستانها با یکدیگر همبستگی فضایی دارند که این امر لزوم بکارگیری روشهای اقتصادسنجی فضایی در مطالعات مشابه را نشان می دهد. بر اساس یافته های تحقیق از میان متغیرهای آب و هوایی ، عملکرد حبوبات بیشتر تحت تاثیر میزان بارش و آبیاری قرار دارد. از این رو توصیه می گردد مناطقی که به طور عمده به کشت حبوبات تخصیص دارند و احتمال کاهش بارش به دلیل تغییرات آب و هوایی در آنها وجود دارد، به بحث مدیریت آب کشاورزی توجه بیش تری نموده و روشهای کارآمدی را جهت ذخیره سازی آب به کار گیرند. این امر می تواند کاهش عملکرد ناشی از کاهش بارش را از طریق افزایش عملکرد حاصل از آبیاری جبران نماید.

تغییرات آب و هوا، حبوبات، کلجیان و پروجا، مدل خطای فضایی ، ناهمسانی .