عبداله جوانمرد - استاد، اکولوژی گیاهان زراعی، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه

آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با ۱۰ تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه در سال زراعی ۱۴۰۰ اجرا شد. فاکتور اول الگوهای مختلف کشت شامل کشت خالص نخود، کشت خالص سیاهدانه ، کشت مخلوط یک ردیف نخود+ یک ردیف سیاهدانه (۱:۱)، یک ردیف نخود+ دو ردیف سیاهدانه (۲:۱) و دو ردیف نخود+ یک ردیف سیاهدانه (۱:۲) و فاکتور دوم شامل تلقیح و عدم تلقیح با قارچ Funneliformis mosseae در نظر گرفته شده بودند . نتایج نشان داد که عملکرد دانه سیاهدانه تحت تاثیر معنی دار الگوهای مختلف کشت و قارچ میکوریزا قرار گرفت . بیشترین عملکرد دانه سیاهدانه (۳/۸۲۳ کیلوگرم در هکتار) در کشت خالص آن حاصل شد. کاربرد قارچ میکوریزا عملکرد دانه سیاهدانه را ۵۹/۱۸ درصد نسبت به عدم کاربرد قارچ افزایش داد. علاوه بر این ، بیشترین درصد (۰۶/۱) و عملکرد اسانس سیاهدانه (۳۲۶/۷ گرم در متر مربع ) در الگوی کشت مخلوط یک ردیف نخود+ دو ردیف سیاهدانه حاصل شد. به طور کلی ، الگوی کشت یک ردیف نخود+ دو ردیف سیاهدانه با کاربرد قارچ میکوریزا نه تنها منجربه ایجاد تنوع در اکوسیستم های کشاورزی و پایداری تولید می شود، بلکه در افزایش درآمد اقتصادی و بهره وری استفاده از زمین های کشاورزی نیز موثر است .

سیاهدانه ، عملکرد دانه ، کشاورزی پایدار، قارچ میکوریز آربوسکولار.