فرمالیسم از نگاه کلایو بل و نیکلاس لومان

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: مجله هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی، دوره: 19، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_JFAVAT-19-3_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 207
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مریم بختیاریان

دکتری فلسفه هنر، گروه فلسفه هنر، دانشکده الهیات و فلسفه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.

چکیده

در تحلیل­های زیباشناختی همواره اندیشمندان سعی بر آن داشته­اند تا هنر را با ویژگی خاصی تعریف کنند که فصل مشترک تمام آثار هنری باشد. اما، آن­چه آنان ارائه کرده­اند، مانند بازنمایی و فرانمایی صرفا برخی آثار هنری یا دوره­های هنری را پوشش می­دهد. فرمالیسم چونان روشی در تحلیل زیباشناختی با غرض فائق آمدن بر این معضل، بر عناصر ساختاری و ویژگی­های صوری، حسی یا ادراکی تاکید می­کند. ضرورت بکارگیری چنین روشی در دور شدن هنر مدرن از ارائه­ی تصاویر واضح و روشن است. برخی تحلیل­گران با توسل به گرایش فرمالیستی تلاش کردند تا علت انگیزش زیباشناختی را در مواجهه با فرم بجویند. کلایو بل، یکی از تحلیل­گران فرمالیست، فهم هنری را بر نمایش «فرم معنادار» استوار دانست، البته ابهام فرم و اصطلاح معناداری، یکی از نقاط ضعف نظریه اوست. به نظر می­رسد در نظریه­ی سیستمی نیکلاس لومان، فرمالیسم و فرم، متفاوت از آن­چه تاکنون متداول بوده به­گونه­ای تعریف شده که چه­بسا بتواند موضع بل را نه ابطال، بلکه تعدیل ­کند، زیرا لومان، فصل مشترک تمام آثار هنری را در مشاهده می­دانست. در این نوشتار با تطبیق آرای این دو اندیشمند از خلال ترجمه، تحلیل و تدقیق در آثار اصلی آنان به برداشتی متفاوت از فرمالیسم دست یافته می­شود.

کلیدواژه ها

کلایو بل, نیکلاس لومان, فرمالیسم, فرم معنادار, مشاهده

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.