بررسی کتیبه کاشی های زرین فام مزار حضرت فاطمه معصومه(س) در قم

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: مجله هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی، دوره: 22، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JFAVAT-22-2_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 84
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محسن قانونی

کارشناس ارشد مرمت آثار تاریخی، موزه آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه(س)، قم، ایران

سمانه صادقی مهر

کارشناس ارشد پژوهش هنر، قم، ایران

چکیده

هنر سفالگری ایران، از دیرباز به عنوان قدیمی ترین نمونه آثار تولیدی، مهم ترین شاخص های فرهنگی، اجتماعی و هنری ایران را بازنمود ساخته است. در این میان، شیوه سفالگری زرین فام، نقطه اوج سفالگری اسلامی در ایران است. در اوج دوران تولید سفالینه های زرین فام در سده هفتم هجری قمری، هنرمندان ایرانی به خصوص خاندان های صنعتگر و هنرمند مانند خاندان طاهر کاشانی، با توسعه روش های ساخت آثار زرین فام به چنان توانایی در این عرصه دست یافتند که این فن را در کتیبه کاشی ها و محراب مهم ترین اماکن مقدس ایران به کار بستند. این مقاله در بستری تاریخی و تطبیقی، به بررسی نمونه های موجود در مزار حضرت فاطمه معصومه(س) و چگونگی رابطه آنها با نمونه های دیگر در ایران پرداخته است. بر این اساس، همکاری خاندان ابی طاهر به صورت خاص «محمد بن ابی طاهر» و «علی بن محمد» و شخص «ابوزید» در تولید این آثار بر اساس رقم های موجود، مشهود است. اهمیت آثار به حدی است که رقم «ابوزید» را در دو کتیبه مجزا می توان مشاهده کرد. همچنین تاریخ ۶۰۲ ه.ق و رقم بانیان کاشی ها می­تواند آنها را قدیمی ترین نمونه کتیبه کاشی های موجود در این سرزمین معرفی کند.

کلیدواژه ها

ابوزید, خاندان طاهر کاشانی, زرین فام, سده هفتم ه.ق, کتیبه کاشی, مزار حضرت فاطمه معصومه(س)

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.