نقشهای پارچه در شهریاری ساسانی برپایه گزارش عربی حمزه اصفهانی از نگارههای کتاب ملوک بنیساسان
- سال انتشار: 1397
- محل انتشار: مجله هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی، دوره: 23، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_JFAVAT-23-2_007
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 186
نویسندگان
دانشگاه الزهرا
چکیده
حمزه اصفهانی در فرازی از کتاب سنیملوکالارضوالانبیا (۴ه.ق) به زبان عربی، تنپوشهای ۲۶ شهبانو/شهریار ساسانی را از روی نسخهنگارههای صورملوکبنیساسان بازگو کرده است. او برای توصیف جامهها، واژگانی در ۵ گروه (بلون، موشح، وشیبالذهب، وشیمدنر، وشیبلون) برگزیده، و هر کدام را با همنشینی یکی از این گروهها و رنگی ویژه بازنمایانده است. معانی این واژگان عربی در سدههای پیدرپی، دستخوش دگرگونیهایی شده است. گوناگونی توصیف تنپوشها در شرح و برگردانهای امروزی، برخاسته از همین دگرگونیهاست. پژوهش پیشرو، برپایه معانی واژگان پیشگفته در عربی کهن، بازخوانی دیگر گزارشهای تاریخی، کنکاش در شیوه بازنمایی جامههای شاهانه بر فلزکاریها و سنگتراشیدههای ساسانی، و بررسی پارچههای آن دوران میکوشد مفهوم مناسب را برگزیند؛ گروهی از پارچههای ساسانی را بربنیان بازنماییهای الصور بشناسد؛ و ریزبینی و درستی گزارش اصفهانی را در سنجش با یافتههای باستانشناختی بیازماید. از این پویه برمیآید بلون، پارچههایی بیآرایه و رنگین است؛ موشح، دو شیوه بازنمایی جامههای گوهردوخت را در خود دارد؛ وشیبالذهب همان بافتههای زرین است؛ وشیمدنر، آشناترین نقشاندازی پارچههای ساسانی (قاببندیهای گرد) را بازمینماید؛ و وشیبلون، منقشهای رنگاندازیشده و مخططی است که امروزه، نه چندان دقیق، پارچههای یمنی نامیده میشود. پژوهش، رویکردی تاریخی دارد و در فرازهای گوناگون، برای بررسی دادهها، شیوه توصیفی تطبیقی و تحلیل را پی میگیرد. گردآوری دادهها، کتابخانهای؛ و بررسی آنها، کیفی است.کلیدواژه ها
پارچههای ساسانی, صور ملوک بنیساسان (الصور), موشح, موشی (وشی), مدنراطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.