واکاوی لایه های معنایی در نگاره های فالنامه نسخه طهماسبی با رویکرد آیکونولوژی
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: مجله هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی، دوره: 24، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_JFAVAT-24-3_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 255
نویسندگان
دانشگاه مازندران
عضو هیئت علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه مازندران
چکیده
فالنامه های مصور دوره صفوی از چند جنبه دارای اهمیت فراوانی هستند. با توجه به اینکه فالنامه از نخستین نسخ موجود مکتب قزوین به شمار میرود، نگارههای آن از جنبهی سبکشناختی دارای ارزش مطالعاتی بسیاری است. اهمیت دیگر آن به ارتباط بینامتنی نگارهها با متون چندگانهی عصر خویش که شکلدهندهی مضامینی مختلف در یک راستای مشخص است، بازمی گردد و دیگر اینکه هنر نگارگری برخلاف کارکرد معمولش در سنت کتابآرایی و تصویرسازی متون ادبی، این بار در کارکردی متفاوت ظاهرشده است. بدین ترتیب نگارههای فالنامه به لحاظ معنامندی، از ساختاری چندلایه تشکیل شده اند. مسئله این است که چه لایههای معنایی آشکار و پنهانی در نگارههای فالنامه های عصر صفوی حضور دارند؟ در این مقاله تلاش شده است تا با روش توصیفی-تحلیلی، نگارههای فالنامه نسخه طهماسبی (پراکنده) طبق الگوی آیکونولوژی، خوانش و در مراحل سهگانهی آن مورد تحلیل قرار بگیرد. نتیجه این پژوهش نشان داد که وجود مضامین دینی و قرآنی و همچنین فراوانی این مضامین نسبت به دیگر مضامین در نگارههای فالنامه طهماسبی (پراکنده) در جهت ایجاد این تلقی بوده که فالنامه کتابی منطبق بر سنت استخاره و در نتیجه از نظر شرع بدون اشکال است و در کنار آن نیز دیگر باورها از طریق مضامین غیردینی نگارهها فرصت حیات یافتهاند.کلیدواژه ها
نگارگری, مکتب قزوین, فالنامه طهماسبی (پراکنده), نقد هنری, آیکونولوژیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.