راقم التصویر: بررسی ویژگی های رقم های میرزا علی قلی خوئی، هنرمند سیاه قلم کار عهد قاجار

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: مجله هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی، دوره: 26، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_JFAVAT-26-4_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 110
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی بوذری

گروه ارتباط تصویری و تصویرسازی، دانشکده تجسمی، دانشگاه هنر، تهران، ایران

محمد گودرزی

ایرانشناسی (گرایش نسخه خطی)، بنیاد ایرانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

درج نام هنرمند یا رقم زدن در نگاره ها از حدود قرن نهم در هنر ایران رایج بوده است. این رقم ها شامل اطلاعاتی در خصوص نام، کنیه، نام پدر، تاریخ و نام حامی خلق اثر، استاد هنرمند، محل تولد و زیستن بوده اند و اکنون جزء معدود منابع قابل اعتنای پژوهشگران برای شناخت هنرمند و شیوه کار او به شمار می آیند. سنت رقم زدن پس از نگاره های نسخه های خطی در تصاویر کتاب های چاپ سنگی دوره قاجار نیز ادامه پیدا کرد. رقم های میرزا علی قلی خوئی، با اهمیت ترین هنرمند این دوره، دارای شاخصه هایی به لحاظ فرم و محتوا است که آنها را از رقم های بسیاری از تصویرگران چاپ سنگی همعصر او متمایز می کند.این تحقیق که از لحاظ رویکرد، کیفی است و از منظر هدف، بنیادی طبقه بندی می شود، در پی یافتن پاسخ این پرسش است که علی قلی خوئی به چه شیوه هایی رقم خود را در تصاویر به یادگار گذاشته است. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که علی قلی نه تنها به ثبت اطلاعات در رقم های خود توجه داشته، بلکه استفاده از رقم به مثابه جزیی از ساختار بصری تصویر برای او اهمیت داشته است. او رقم های خود را به مثابه ناظر در تصویر قرار می دهد و با این روش نگاه خود را به مسایل مختلف و داستان های مختلف، خاصه داستان های مذهبی، بیان می کند.

کلیدواژه ها

هنر دوره قاجار, چاپ سنگی, تصویرگری, علی قلی خوئی, رقم, خوشنویسی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.