مطالعه تطبیقی تصوف در دو نگاره از صوفیان اثر بهزاد و سلطان محمد
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: مجله هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی، دوره: 27، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_JFAVAT-27-4_009
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 385
نویسندگان
دانشیار گروه نقاشی، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.
کارشناس ارشد نقاشی، گروه نقاشی، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.
چکیده
هنرنگارگری ایرانی ریشه در اعتقادات دینیومذهبی دارد و بسیار تحت تاثیر عرفان قرارگرفتهاست. نقشکردن اعمال صوفیان یکی ازمشترکات نقاشیهای دوهنرمند، بهزاد(نگارگر مکتب هرات)و سلطان محمد(نگارگر مکتب صفوی) میباشد. شباهت این دونگاره از هنرمندان در ترسیم صوفیان این گمان را تقویت میکند که سلطان محمد نگاره سماع درویشان بهزاد را ازنظر گذرانده و با دیدگاه خود نگاره متفاوتی را ترسیم کردهاست. هدف این پژوهش مقایسهی تطبیقی آثار این دوهنرمند با نگاه به صوفیگری درنگارگری ایرانی میباشد. سوال پژوهش این است که چه تحولات تجسمی در نگاره صوفیان با فاصله اندک زمانی دیدهمیشود؟ و چه شباهت و تفاوتهایی تجسمی بین این دونگاره وجود دارد؟ این پژوهش بنیادین بوده و به روش تطبیقی، باماهیت تاریخی و به صورت کیفی انجام شدهاست. روش جمعآوری اطلاعات بااستفاده ازمنابع کتابخانهای صورتگرفته و درج تصاویر به روش اسکن وبارگیری ازنسخههای اینترنتی میباشد. جامعهآماری این پژوهش دونگاره از صوفیان میباشد که بهزاد در سماع درویشان و سلطان محمد در مستی لاهوتی و ناسوتی به تصویر کشیدهاندو این آثار و ویژگیهای بصری آنها مورد تطبیق قرارمیگیرد. نتایج این پژوهش نشان میدهد سلطانمحمد درترسیم صوفیان به نگارهی بهزاد وفاداربوده ولی با توجه به درآمیزی تصوف و سیاست درروزگار صفوی و فاصلهگرفتن صوفیان ازعالم عرفان، جنبه طنزی به اثر اضافه شدهاست.کلیدواژه ها
دوره تیموری, دوره صفوی, صوفیان, بهزاد, سلطان محمد, نگارگریاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.