کارکردهای اجتماعی ژانر سینمایی سامورایی از دو منظر ایدئولوژیک و آئینی-اسطوره‎ای

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: مجله هنرهای زیبا: هنرهای نمایشی و موسیقی، دوره: 24، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_JFADRAM-24-4_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 49
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

بصیر سلیم علاقه بند

دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشکده پژوهش های عالی هنر، دانشگاه هنر اصفهان

محمدعلی صفورا

استادیار، گروه انیمیشن و سینما، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس

امیرحسن ندایی

عضو هیات علمی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

مطالعه­ی ژانرهای سینمایی همواره واقعیت های ارزشمندی را در مورد جامعه­ی میزبان بیان می کند. از این­رو، یکی از کارکردهای اساسی هر ژانری، کارکردهای اجتماعی آن است. ژانر سامورایی یا چامبارا، از مشهورترین و معتبرترین ژانرهای غیرهالیوودی سینماست که گرچه پتانسیل پژوهشی بالایی دارد، اما هیچ­گاه چنان که باید مورد توجه پژوهشگران قرار نگرفته است. از سوی دیگر با عطف به شباهت های فرهنگی ایران و ژاپن و نیز همگام با توسعه­ی گفتمان ژانری در کشور، تحقیق در این زمینه خالی از فایده نخواهد بود. مساله­ی اصلی مقاله­ی حاضر این است که ژانر سامورایی چگونه با جامعه­ی ژاپن ارتباط برقرار می‎کند. هدف از طرح چنین پرسشی، آشکارسازی کارکردهای اجتماعی ژانر سامورایی است. روش انجام تحقیق توصیفی-تحلیلی و گردآوری اطلاعات به دو روش مشاهده­ای و کتابخانه­ای صورت گرفته است. همچنین رویکرد نظری آن مبتنی بر نظریه­ی ژانر در سینما و خاصه نگره­ی معنایی-نحوی ریک آلتمن است که به موجب آن کارکردهای اجتماعی را در دو حیطه­ی ایدئولوژی و آیین-اسطوره می‎کاوند. نتیجه این که چامبارا در زمینه­ی ایدئولوژی برخلاف تصورات تقلیل‎گرایانه نمایان‎گر متنی یکدست نیست بلکه در طول چند دهه حیات خود، به سبب تحولات سیاسی و اجتماعی و فرهنگی، فراز و نشیب های فراوانی را پشت سر گذاشته است. جنبه­ی آیینی-اسطوره‎ای چامبارا، هم ریشه در ارزش های حاکم بر جامعه­ی ژاپن عصر فئودالیته دارد که عاقبت زمینه­ساز سقوط ژانر شد.

کلیدواژه ها

سینما, ژانر, ژانر سامورایی, ایدئولوژی, آئین-اسطوره

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.