بازنمایی بانوان موسیقیدان در نقاشی های دوره قاجار

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: مجله هنرهای زیبا: هنرهای نمایشی و موسیقی، دوره: 26، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_JFADRAM-26-4_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 278
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فاطمه سادات کاشانی

هنر. دانشگاه آزاد. تهران. ایران

ایلناز رهبر

استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشکده هنر و معماری، گروه پژوهش هنر.

فیروزه شیبانی رضوانی

استادیار گروه هنر، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلامشهر، ایران

چکیده

این پژوهش به بررسی موسیقیدانان زن در دوره قاجار بر اساس ۱۱۸ نقاشی­ قاجاری پرداخته است. هدف از  نگارش این مقاله دست­یابی به چگونگی فعالیت موسیقیدانان زن در دوره قاجار است. اطلاعاتی که این پژوهش در اختیار مخاطب می­گذارد این است که تعداد نقاشی زنان نوازنده و رقصنده بیشتر از مردان بوده است. علت این امر گرایش و دستور شاهان به تصویرسازی زنان بوده است و سلیقه حامی که شاه بوده، عامل بسیار تعیین­کننده­ای در این زمینه بوده است. به همین دلیل نمی­توان صرفا با اتکا به نقاشی­ها به رابطه جنسیت و ساز دست یافت. در هر صورت بررسی نقاشی­ها نشان داد از بین سازهای رایج در دوران قاجار، تار، سه­تار، دف، نقاره و سنج انگشتی بیشتر در دست زنان و برعکس تنبک، کمانچه و سنتور بیشتر در دست مردان دیده شده است. در نحوه­ نوازندگی سازهایی همچون تار و کمانچه، هیچ گونه تفاوتی بین زنان و مردان دیده نمی­شود. رقصندگان عموما از زن­ها بودند و فقط در یک نقاشی مربوط به حوزه مردانه، پسران زن­نما دیده شدند. رقص­های متعددی نیز در این دوره رایج بوده که رقص با چاقو و گیلاس نسبت به دوره­های پیشین نوع جدیدی است. پژوهش از نظر هدف بنیادی و از نظر روش و ماهیت توصیفی_تحلیلی و تاریخی است.

کلیدواژه ها

دوره قاجار, نگارگری, موسیقی, زنان موسیقیدان, رقصندگان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.