خوانش بینامتنی اسطوره ی میوه ممنوعه در سه نمایشنامه ی برتر جشنواره های تئاتر کودک و نوجوان

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: مجله هنرهای زیبا: هنرهای نمایشی و موسیقی، دوره: 27، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JFADRAM-27-1_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 141
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

عفت فارغ

گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ی ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند

ابراهیم محمدی

گروه زبان و ادبیات فارسی- دانشکده ادبیات و علوم انسانی- دانشگاه بیرجند

اکبر شایان سرشت

گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ی ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند

چکیده

آثار نمایشی کودک و نوجوان، به ویژه وقتی پدیدآورندگان آن­ها، در تعاملی بینامتنی با متون کهن، عناصر ساختاری مهمی از قبیل زمان، مکان، شخصیت­های داستانی و گاه حتی همه­ی یک پیکره­ی داستانی را دستمایه ی کار خود قرار می­دهند، گذشته از فراهم­آوردن زمینه­ی سرگرمی، تفریح و تخلیه­ی روانی، از سویی کارکرد آموزشی دارد و از دیگرسو بستر مناسبی است برای انتقال میراث نیاکانی (سنت­ها، آیین­ها و ...) به آگاهی نسل امروز. یکی از این آبشخورهای برجسته، اسطوره و روایت­های اسطوره­ای است که همواره به اشکال مختلف در آیین­ها، باورها و متون ادبی و هنری از جمله داستان­ها، نمایشنامه­ها و فیلمنامه­ها بازتاب یافته ­است. در این جستار با بهره­گیری از نظریه­ی بیش­متنیت ژرار ژنت، به شیوه­ی توصیفی- تحلیلی، چگونگی بازآفرینی اسطوره­ی میوه­ی ممنوعه (سیب) در سه نمایشنامه­ی برتر جشنواره­های تئاتر کودک و نوجوان، بررسی شده است. از مهم­ترین یافته­های پژوهش حاضر می­توان به این موارد اشاره کرد: نویسندگان این نمایشنامه­ها بیشتر با بهره بردن از روش گسترش متن (تراگونگی کمی)، بن­مایه­ی اسطوره ای میوه­ی ممنوعه را به کار برده­اند. البته در قسمتی از نمایشنامه­ها نیز برای درک بهتر و جذاب کردن نمایش، تراگونگی محتوایی نیز به چشم می­خورد. از این رو، زوایای پنهان این نمایشنامه­ها در پیوند با این بن­مایه­ی اسطوره­ای بهتر فهمیده می­شود.

کلیدواژه ها

بیش متنیت, اسطوره ی میوه ممنوعه, قصه سیبی که نصف نشد, ملک جمشید, بندانگشتی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.