بازنمایی چالش های روشنفکر طبقه متوسط شهری در سینمای پایان دهه ۱۳۶۰ ایران با تمرکز بر نشانه شناسی فیلم هامون
- سال انتشار: 1390
- محل انتشار: مجله هنرهای زیبا: هنرهای نمایشی و موسیقی، دوره: 2، شماره: 39
- کد COI اختصاصی: JR_JFADRAM-2-39_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 103
نویسندگان
دانشجوی دکتری جامعه شناسی، دانشگاه اصفهان
دانشجوی دکتری جامعه شناسی، دانشگاه اصفهان
کارشناس ارشد زبان شناسی، دانشگاه تهران
چکیده
فیلم ها در هر دوره تاریخی تا حدود زیادی تحت تاثیر شرایط اجتماعی حاکم، به بازنمایی ایدئولوژی طبقه مسلط پرداخته و هریک به نحوی به استیضاح مخاطبان و برساخت سوژه می پردازند. فیلم هامون که در پایان دهه ۱۳۶۰ شمسی ساخته شد و با استقبال بسیاری نیز مواجه گردید، از جمله این فیلم هاست که متاثر از بافت تاریخی و اجتماعی عصری که در آن قرار گرفته با بازنمایی چالش های روشنفکر طبقه متوسط شهری با مناسبات حاکم بر خود زندگی در جهت استیضاح مخاطبان موفق عمل کرده است. در این مقاله هدف اصلی واکاوی رمزگان فیلم هامون، در جهت فهم چگونگی بازنمایی چالش های روشنفکر طبقه متوسط شهری در سینمای پایان دهه ۱۳۶۰ ایران است. در این راه، به نشانه شناسی دو سکانس ابتدایی و انتهایی این فیلم پرداخته ایم و رمزگان این سکانس ها را در جهت پاسخ به این سوال کلیدی که چرا شخصیت اول فیلم که نمونه روشنفکر طبقه متوسط شهری است، در انتهای حیات پرچالش اش به این نتیجه می رسد که باید خود را نابود کند، به کار گرفته ایم. با استفاده از مفاهیم ایدئولوژی از لویی آلتوسر، دلالت های ثانویه اسطوره زمان حاضر از رولن بارت و روشنفکر از آنتونیو گرامشی و چارچوب روش شناختی متاثر از نشانه شناسی جان فیسک به این نتیجه می رسیم که روشنفکر طبقه متوسط شهری در مواجهه با طبقه بالا به سوژه بودن خود پی برده است و حاضر به توضیح وضع موجود نیست، بنابراین درصدد بر می آید با خودکشی، خود را از مناسبات حاکم بر حیات اجتماعی برهاند.کلیدواژه ها
ایدئولوژی, دلالت ثانویه, روشنفکر, طبقه متوسط شهری, هاموناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.