علی خداکریمی مغانجوقی - M.Sc., Dept. of Forestry, Faculty of Natural Resources, Urmia University, Urmia, I. R. Iran
محمد رضا زرگران - Assistant Prof., Dept. of Forestry, Faculty of Natural Resources, Urmia University, Urmia, I. R. Iran
حسین لطفعلی زاده - Associate Prof., Dept. of Plant Protection, Research Center of Agriculture and Natural Resources and Education of East-Azarbaijan, Tabriz, I. R. Iran
جواد اسحاقی راد - Prof., Dept. of Forestry, Faculty of Natural Resources, Urmia University, Urmia, I. R. Iran

زنبورهای گال زای بلوط در خانواده Cynipidae از مهم ترین حشرات وابسته به درختان بلوط هستند. به منظور جمع آوری و شناسایی جوامع پارازیتوییدهای زنبورهای گال زا روی بلوط دارمازو Quercus infectoria Oliv. نمونه برداری از گال ها با توجه به جمع آوری نسل غیرجنسی زنبورهای گال زای بلوط در مهر ۱۳۹۶ و در دو دامنه ارتفاعی (۱۵۰۰-۱۳۰۰ و ۱۷۰۰ -۱۵۰۰ متر از سطح دریا) در مناطق پردانان و میرآباد انجام گرفت. حشرات خارج شده از گال ها شناسایی و سپس شاخص های تنوع و غنای گونه ای آنها با استفاده از نرم افزار Ecological Methodology ۳/۰ محاسبه شد. میانگین تیمارهای اندازه گیری شده بین دامنه های ارتفاعی با آزمون تی استیودنت مستقل در نرم افزار SPSS ۲۱ مقایسه شد. براساس نتایج از دو منطقه تحت بررسی بیست گونه زنبور گال زای بلوط و ده گونه زنبور پارازیتویید متعلق به پنج خانواده از راسته بال غشاییان شناسایی شد. از بیست گونه زنبور گال زای بلوط جمع آوری شده، فقط پانزده گونه دارای پارازیتویید بودند. دو گونه زنبور گال زای Andricus coriarius Hartig وAndricus coriariformis Melika et al.  دارای بیشترین تعداد زنبور پارازیتویید بودند. در بین زنبورهای پارازیتویید شناسایی شده نیز بیشترین فراوانی مربوط به گونه Aulogymnus gallarum Linnaeus بود که دست کم در ده گونه زنبور گال زای بلوط اصلی ترین پارازیتویید بود و با فراوانی زیاد مشاهده شد. مقادیر میانگین شاخص های تنوع و یکنواختی گونه ای پارازیتوییدهای زنبورهای گال زای بلوط دارمازو در مناطق و همچنین در دامنه های ارتفاعی متفاوت، از اختلاف معنی داری برخوردار نبودند.

demographic change, gall, Natural Enemy, Quercus infectoria, West-Azarbaijan