تبیین مولفه های تاثیرگذار برتحقق آموزه های اسلامی در نظام کارکردی باغ ایرانی

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه هنر و تمدن شرق، دوره: 11، شماره: 41
  • کد COI اختصاصی: JR_ACO-11-41_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 255
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

شمیم نطاق

دانشجوی کارشناسی ارشد معماری اسلامی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، ایران.

آزیتا بلایی اسکویی

استاد گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، ایران.

چکیده

چکیدهدر قرآن کریم و احادیث توصیف بهشت به طور مفصل بیان شده است باغ های گسترده با درختان انبوه و نهر های جاری از زیر درختان و قصر های باشکوه که اقامتگاه دائمی مسلمانان است. باغ ایرانی همواره نمودی از بهشت و باغ های بهشتی بوده و باغ های ایرانی با ترکیبی از فضای سبز و کارکرد ابنیه مستقر در آن ها در دسته بندی های متفاوتی قرار گرفته اند و دارای کارکرد های متنوعی بوده اند. هدف از این پژوهش تطبیق کارکرد باغ آموزه های اسلامی با باغ ایرانی و بررسی عوامل تاثیرگذار در تحقق آموزه های اسلامی در نظام کارکردی باغ ایرانی است و به سوال های کارکرد باغ ایرانی تا چه حدی با کارکرد باغ آموزه های اسلامی مطابقت دارد؟ چه عواملی و چگونه بر تحقق آموزه های اسلامی در نظام کارکردی باغ ایرانی تاثیرگذارند؟ به روش توصیفی-تحلیلی و با رویکرد تطبیقی پاسخ داده می شود. روش گردآوری اطلاعات در گام اول با مطالعه اسنادی-کتابخانه ای مولفه های باغ آموزه های اسلامی استخراج شده و در یازده نمونه باغ ایرانی بررسی می شود. در گام بعدی با مصاحبه میدانی و بهره گیری از روش دلفی، از نظرات خبرگان عوامل تاثیرگذار در تحقق آموزه های اسلامی در نظام کارکردی باغ ایرانی شناسایی و بررسی می شوند. در راستای دستیابی به هدف پژوهش با تطابق باغ ایرانی و باغ در آموزه های اسلامی می توان نتیجه گرفت که با توجه به کارکرد باغ آموزه های اسلامی دسته بندی که برای کارکرد باغ ایرانی می توان ارائه کرد باغ کاخ، باغ کوشک، باغ منزل، باغ میوه، باغ تخت، باغ آب و باغ تجیر است. عوامل تاثیرگذار که در تحقق آموزه های اسلامی در نظام کارکردی باغ ایرانی نقش دارند شامل مولفه های جامعه شناسی (جایگاه سیاسی و اجتماعی افراد) و مولفه جغرافیا (اقلیم منطقه) که باعث ایجاد محدودیت هایی در تحقق آموزه های اسلامی می شوند و مولفه جامعه شناسی (فرهنگ، امنیت و اقتصاد) و مولفه جغرافیا (عوارض زمین) جزء عوامل تقویت کننده و هم راستا با آموزه های اسلامی هستند. نتایج نشان می دهد مولفه های عوامل محدودکننده تاثیر بیش تری نسبت به مولفه های عوامل تقویت کننده در تحقق آموزه های اسلامی در کارکرد باغ های ایران دارند. در عوامل محدودکننده مولفه جامعه شناسی تاثیر بیش تری از مولفه جغرافیا دارد.

کلیدواژه ها

باغ ایرانی, نظام کارکردی, آموزه های اسلامی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.