ثبات یا تغییر اصطلاحات خویشاوندی در اثر تماس زبانی: مطالعه موردی در چند روستای دوزبانه خراسان دهه ۵۰
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: دوفصلنامه زبانشناسی گویشهای ایرانی، دوره: 7، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_JILL-7-2_009
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 196
نویسندگان
استادیار پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری
استادیار پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری
چکیده
در این پژوهش تاثیر تماس زبانی در قرضگیری اصطلاحات خویشاوندی در چند روستای دوزبانه خراسان دهه ۵۰ بررسی می شود. دادههای زبانی پژوهش از بخش واژگان پرسشنامه اطلس زبانی ایران استخراج شده اند که در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در حال تدوین است. دادههای زبانی ۹ آبادی دو زبانه در بخش احمدآباد شهرستان مشهد مورد مطالعه قرار گرفتهاند. در هر یک از این آبادی ها، یکی از زبانهای ترکی، بلوچی، عربی و ترکمنی در کنار زبان فارسی رایج است. پیکره پژوهش ۱۵۳ واژه دارد و از تجمیع معادلهای گویشی ۱۷ اصطلاح خویشاوندی موجود در پرسشنامه در چهار زبان مورد بررسی به دست آمده است. نتایج پژوهش نشان میدهد بر خلاف نظر عمده پژوهشگران پیشین، در آبادیهای مورد مطالعه قرض گیری در حوزه اصطلاحات خویشاوندی نیز صورت می گیرد. میزان قرضگیری در این اصطلاحات در تماس هر یک از زبان های مورد اشاره با فارسی متفاوت ولی جهت آن همواره از فارسی به هر یک از زبانهای مورد بررسی بوده است. علاوه بر این، نتایج تحلیل دادهها از نظر ساخت واژی و معنایی نشان میدهند که میزان قرض گیری اصطلاحات خویشاوندی بسیط نسبت به مرکب بیشتر و از لحاظ طبقه بندی سببی/ نسبی، قرض گیری اصطلاحات خویشاوندی سببی بیش از نسبی است. همچنین از نظر طبقه بندی این اصطلاحات به درجه یک/ دو میزان قرض گیری درجه دو بیش از درجه یک است. در بین چهار زبان ترکی، بلوچی، عربی و ترکمنی، زبان ترکی بیش ترین و زبان ترکمنی کم ترین میزان قرض گیری را نشان میدهد. در دو زبان عربی و بلوچی میزان قرض گیری در واژگان خویشاوندی در حد میانه این دو و تقریبا به میزان مشابه است.کلیدواژه ها
تماس زبانی, قرض گیری واژگانی, اصطلاحات خویشاوندی, آبادی دوزبانه, خراسان دهه ۵۰اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.