علی طاهری - مدیر عامل؛ مهندسین مشاور زمین فن آوران
میلاد ترابی - کارشناس ارشد ژئوتکنیک؛ مهندسین مشاور زمین فن آوران
محسن امیرحاجلو - کارشناسی ارشد ژئوتکنیک؛ مهندسین مشاور زمین فن آوران

تونل الغدیر تونلی است دو خطه، در محور بروجن - لردگان - ایذه، که استانهای اصفهان و چهارمحال و بختیاری را به استان خوزستان متصل میسازد. این تونل، به طول تقریبی ۴۰۰ متر در سال ۱۳۵۷ساخته شده، که بنا بر شنیده ها، در زمان ساخت مسئله ای نداشته است. اما چند سال بعد، با مشکل بالازدن کف مواجه گردیده، در دو ده ه اخیر هم دگرشکلیهای جدار و گسیختگیهای پوشش دائمی آن بهحدی بوده که موجبات نگرانی از نا ایمنی فضای تونل را فراهم آورده است. پرکردن کف تونل با بتن برای تثبیت آن، از یکسو، و دگرشکلیهای جدار آن، ازسوی دیگر، موجب گردیده تا فاصله آزاد یا گاباری (Clearance) جدار تونل کاهش یافته، مشکلاتی را برای گذر کامیونهای سنگین ایجاد نماید.در بررسیهای اولیه، علت بروز دگرشکلیهای وابسته به زمان در جدار و کف تونل، معلوم گردید که ناشی از مچالهشوندگی (Squeezing) توده سنگ میزبان تونل میباشد. از سویی، با بررسی کیفیت توده سنگ میزبان مشخص شد که با روباره به عمق حداکثر ۷۵ متر، امکان مچاله شدن توده سنگ میزبان تونل در شرایط ژئواستاتیک وجود ندارد. از اینرو، در کنار مطالعات پایه تدوین مدل زمین شناسی و تعیین داده های طراحی زمین میزبان تونل، وضعیت تنشهای برجا مورد بررسی و دقت نظر قرارگرفت.در مطالعات طراحی، برای کنترل دگرشکلیهای جدار و مهار گسیختگیهای پوشش تونل، با توجه به ویژگی مچاله شوندگی (Squeezing) زمین، نصب قابهای فولادی ازنوع تیر مشبک (Lattice Girder)، بصورت حلقه بسته (Closed Ring)، درنظر گرفته شده، مشخصات و تعداد آن با انجام تحلیلهای پایدارسازی استاتیکی و دینامیکی بوسیله نرم افزارهای دوبعدی PLAXIS ۸.۲ و FLAC ۷.۰ تعیین گردید. برای حفظ فضای آزاد (گاباری) لازم برای تردد خودروهای سنگین هم، کف تونل تا حد ممکن پائین برده شد. عناصر دیگر طرح پایدارسازی تونل مزبور نصب توری فولادی و بتن پاشی است، که جزییات اجرایی هریک در قالب نقشه های اجرایی و مشخصات فنی اجرای طرح تهیه و عرضه گردید.

تونل الغدیر، محور بروجن - لردگان، پایدارسازی تونل، مچاله شوندگی زمین، تیر مشبک .(Lattice Girder)