واکاوی زباهنگ مردسالاری و زن سالاری در فرهنگ ایرانی: مقایسه موردی فیلم های سینمای ایران در دهه های ۱۳۶۰و۰ ۱۳۹

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه زن در فرهنگ و هنر، دوره: 12، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JWICA-12-1_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 131
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

رضا پیش قدم

استاد آموزش زبان انگلیسی و روانشناسی تربیتی، دانشگاه فردوسی مشهد

علی درخشان

استادیار آموزش زبان انگلیسی، گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشگاه گلستان

اعظم جنتی عطایی

کارشناس ارشد زبانشناسی همگانی، دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

پژوهش پیشرو بر آن است تا در بستر الگوی هایمز [۳۹] به بررسی زباهنگ «مردسالاری» و «زنسالاری» در فیلمهای ایرانی بپردازد. این پژوهش از نوع کیفی و توصیفی بوده و درحقیقت انتخاب زباهنگها با هدف بررسی تفکرات و تغییر نگرش و دیدگاه فرهنگی جامعه ایرانی در دو دهه ۱۳۶۰ و ۱۳۹۰ است. در همین زمینه، ۱۰۰ فیلم ایرانی که از نوع خانوادگی و اجتماعی و شامل ۵۰ فیلم دهه ۱۳۶۰ و ۵۰ فیلم دهه ۱۳۹۰ هستند از نظر گفتمانی و چگونگی بهکاربردن گفتوگوهای نشاندهنده زباهنگ «مردسالاری» و «زنسالاری» بررسی شدند. حدود ۵۰۰ پارهگفتار از فیلمهای سینمایی ایرانی دهه ۱۳۶۰ و ۵۰۰ پارهگفتار از فیلمهای سینمایی دهه ۱۳۹۰ یادداشت و واکاوی شدند. مشخص شد که بیشترین بسامد زباهنگ مردسالاری در فیلمهای ایرانی دهه ۱۳۹۰ به موارد تهدید، بزرگبینی، عصبانیت، دستور، متلکگویی، امرونهی، نیش وکنایه، پرخاش و تحقیر اختصاص یافته است و بیشترین بسامد زباهنگ «زنسالاری» در فیلمهای ایرانی دهه ۱۳۹۰ شامل تعیین تکلیف کردن، غر زدن، تحقیر کردن، کنایه زدن، جلب توجه کردن، عصبانیت، شکایت و بزرگبینی است. به نظر میرسد با توجه به تغییر و تحولات فرهنگی و اجتماعی جامعه ایرانی در گذر زمان و پیشرفت چشمگیر فناوری در سراسر دنیا و تاثیر مستقیمی که این پیشرفت بر فرهنگ و نگرش جامعه ایرانی داشته است، طرز تفکر و نگرش جامعه دستخوش تغییراتی شده و دیدگاه افراد جامعه از تفکرات مردسالار به تفکرات زنسالار تغییر یافته است. در واقع، همان گونه که انتظار میرفت، میتوان دهه ۱۳۶۰ را مصداق بارز تفکر مردسالارانه و دهه ۱۳۹۰ را مصداق بارز تفکر زنسالارانه برشمرد. در پایان، مجموعهای از کاربردهای این زباهنگ، با عنوان هنجارهای گفتمان، بررسی و مشخص شدند.

کلیدواژه ها

الگوی SPEAKING هایمز, زباهنگ, زنسالاری, فرهنگ, فرهنگکاوی زبان, مردسالاری, فیلمهای ایرانی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.