حسن بهرامی - دانشجوی دکتری زراعت، گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد سبزوار، دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران
محمد آرمین - گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد سبزوار، دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران
متین جامی معینی - گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد سبزوار، دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران
عباس ابهری - گروه علمی کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

به منظور بررسی اثر زمان قطع آبیاری در دو شرایط تداخل و عدم تداخل علف­هرز، آزمایشی به صورت کرت بلوک خردشده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با ۳ تکرار در مرکز خدمات کشاورزی حکم آباد جوین (خراسان رضوی) در دو سال زراعی ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ انجام شد. زمان قطع آبیاری (آبیاری کامل، قطع آبیاری در مرحله گلدهی، قطع آبیاری در مرحله دانه بستن و کشت دیم) به عنوان کرت اصلی و تداخل علف­هرز (تداخل و عدم تداخل) به عنوان کرت فرعی در نظر گرفته شد. نتایج آزمایش نشان داد که در سال پرباران (سال ۱۳۹۷) عملکرد و اجزای عملکرد زیره سبز واکنشی به زمان قطع آبیاری نشان نداد اما در سال کم­باران بالاترین عملکرد دانه و اسانس با آبیاری کامل به دست آمد و تاخیر در زمان قطع آبیاری اثرات منفی کمتری بر عملکرد و اجزای عملکرد زیره سبز داشت. تداخل علف­های هرز به صورت معنی داری سبب کاهش ارتفاع، تعداد شاخه جانبی، تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و عملکرد اسانس شد، اما درصد اسانس تحت تاثیر تداخل علف های هرز قرار نگرفت. تداخل علف های هرز در کلیه رژیم های آبیاری سبب کاهش عملکرد و اجزای عملکرد شد. تاخیر در قطع آبیاری در هر دو شرایط تداخل و عدم تداخل، عملکرد دانه و اسانس بیشتری را تولید کرد. درمجموع نتایج آزمایش نشان داد در سال های پرباران، عملکرد دانه و اسانس تحت تاثیر زمان قطع آبیاری قرار نمی­گیرد اما در سال های کم­باران آبیاری کامل زیره سبز هم در شرایط تداخل و هم عدم تداخل، عملکرد دانه و اسانس بیشتری را تولید می کند.

تداخل علف هرز, تنش خشکی, رقابت, رژیم آبیاری, گیاهان دارویی