علی احمدی فیروزجائی - استادیار، گروه علوم کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
الهام یوسفی - دانشجوی دوره کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
افروز علی محمدی - استادیار، گروه علوم کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

پروژه ترسیب کربن تحت حمایت سازمان های مختلف بین المللی و با هدف اساسی کاهش انتشار گازهای گلخانه ای در سطح کشورهای درحال توسعه در حال اجرا است. شهرستان محلات یکی از مناطق پیشرو در ایران برای اجرای این پروژه است. پروژه حاضر علی رغم دستاوردهای عینی، اثرات اکولوژیکی، اقتصادی، اجتماعی و روان شناختی فراوانی در مناطق تحت پوشش به جای گذاشته است. مطالعه حاضر با تکیه بر تکنیک پیمایشی، این اثرات را از دیدگاه ۱۰۵ نفر از کارشناسان حاضر در منطقه تحلیل کرده است. نتایج نشان داد که پروژه ترسیب توانسته با اجرای عملیات آبخیزداری، مرتع داری و بیابان زدایی خطر رواناب و جاری شدن سیل در منطقه را به میزان قابل توجهی کاهش دهد و از فرسایش خاک در منطقه در حد قابل قبولی جلوگیری کند. با برگزاری ۶ دوره آموزش مهارت، سطح مهارت شغلی شرکت کنندگان در دوره در حد مطلوبی افزایش یافت و هم زمان با برگزاری این دوره ها، ۵ صندوق اعتبارات خرد نیز تاسیس شد که پشتوانه اقتصادی لازم برای راه اندازی ۴۹ کسب وکار از این طریق فراهم شد. با شکل گیری ۲۲ گروه توسعه، سطح سرمایه اجتماعی اعضای گروه ها به خصوص در بعد اعتماد اجتماعی در حد خوبی بهبود یافت. به علاوه، درنتیجه برگزاری دوره های آموزشی و همچنین سازمان دهی روستائیان در قالب گروه های توسعه، نگرش و رفتار آن ها در قبال منابع طبیعی و محیط زیست بهبود یافت. درمجموع، نتایج مطالعه حاضر بیانگر این است که اقدامات انجام گرفته در فرایند پروژه، در شکل گیری مولفه های توسعه پایدار متوازن در کنار محقق شدن هدف ترسیب کربن خاک تاثیر بسزایی داشته اند.

ترسیب کربن, عملیات آبخیزداری, عملیات مرتع داری, گروه توسعه, آموزش مهارت