نسترن اکبری نودهی - گروه گیاه پزشکی، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
محمود محمدی شریف - گروه گیاه پزشکی، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
سید یوسف موسوی طغانی - گروه زراعت، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
معصومه شایان مهر - گروه گیاه پزشکی، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

سوسک گرده­خوار کلزا Brassicogethes aeneus، یکی از آفات کلیدی و مهم گیاه کلزا در استان­های شمالی کشور است. در این پژوهش کارایی دو حشره­کش گیاهی ماترین و آزادیراکتین و هم­چنین، حشره­کش­های آلفاسایپرمترین و ایمیداکلوپرید، در شرایط آزمایشگاهی و مزرعه­ای، روی این آفت مورد بررسی قرار گرفت. زیست­سنجی آزمایشگاهی از طریق قرار دادن حشرات در معرض غلظت­های مختلف (پنج غلظت برای هر حشره­کش) انجام شد. در این آزمایش­ها، بیشترین حساسیت به حشره­کش آلفاسایپرمترین ثبت شد (mg ai/L ۱/۰LC۵۰=) و پس از آن، به­ترتیب حشره­کش­های ماترین (۲/۱)، ایمیداکلوپرید (۶۰) و آزادیراکتین (mg ai/L ۷/۱۰۰) قرار گرفتند. آزمایش مزرعه­ای در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی به سه شیوه مختلف اجرا شد: ایجاد مانع (پارچه­ توری) پیش از اعمال تیمارها، ایجاد مانع پس از اعمال تیمارها و کرت­های بدون مانع. در شرایط مزرعه­ای (تیمار رایج؛ بدون مانع)، حشره­کش­های گیاهی کنداثرتر بوده و کارایی مناسب آن­ها چهار روز بعد از تیمار مشاهده شد. با این حال، پس از یک هفته، کارایی هر چهار تیمار بیش از ۹۰ درصد بود. در نقطه پایانی آزمایش (چهار هفته)، بیشترین کارایی را ایمیداکلوپرید (۴/۷۳ درصد) داشت و پس از آن، تیمارهای آلفاسایپرمترین (۵۹ درصد)، ماترین (۴/۵۱ درصد) و آزادیراکتین (۹/۴۷ درصد) قرار داشتند. نتایج این پژوهش نشان داد که حشره­کش آلفاسایپرمترین در شرایط انبوهی آفت می­تواند به عنوان جایگزین تیمار رایج ایمیداکلوپرید استفاده شود. علاوه بر این، داده­ها نشان­دهنده کارایی مناسب و قابل رقابت ترکیب گیاهی ماترین برای کنترل این آفت بود.

حشره کش گیاهی, زیست سنجی آزمایشگاهی, کارایی مزرعه ای حشره کش ها, کلزا