بررسی چالش های اندیشه مقاصدی در اجتهاد احکام مسائل نوپدید

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: پژوهشنامه مطالعات تطبیقی مذاهب فقهی، دوره: 3، شماره: 5
  • کد COI اختصاصی: JR_JFIQH-3-5_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 110
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

رضا سمیعی

دانشجوی دکتری مطالعات تطبیقی مذاهب فقهی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

رضا اسفندیاری(اسلامی)

دانشیار گروه فقه مقارن و حقوق، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

حسین رجبی

استادیار گروه فقه مقارن و حقوق، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

چکیده

مجتهد در مقام اجتهاد با دو عنصر موضوع و حکم روبروست؛ دو بحثی که بیش از پیش مورد توجه اندیشمندان علوم مرتبط با فقه و شریعت قرار داشته است و مسائل نوپدید در حوزه موضوع شناسی مسائل فقهی و اندیشه مقاصدی در حوزه مفهوم شناسی احکام بوده اند؛ حل مسائل نوپدید به کمک مقاصد الشریعه یکی از پرتکرارترین اندیشه ها است. این دو مفهوم از یک سو درون خود با چالش هایی روبرو هستند و از سوی دیگر با قرارگرفتن کنار یکدیگر، اندیشه مقاصدی در مواجهه با حل مسائل نوپدید، با چالش های درونی متنوع و جدیدتری روبرو می شود که کارامدی آن را کم رنگ می کند. ازآنجاکه این دو مفهوم همچنان در مرحله نقض و ابرام هستند، عمده چالش ها نتیجه آگاهی نداشتن کافی به مسائل موضوع شناسی فقهی و تمسک خارج از ضوابط به مقاصد شریعت حاصل شده است. پژوهش پیش رو مبتنی بر روش تتبعی و تحلیلی، بعد از شرح اجمالی مفاهیم اجتهاد مقاصدی و مسائل نوپدید با شمارش بیست وپنچ چالش پیش روی رویکرد مقاصدی در مواجهه با مسائل نوپدید خواهد بود تا بتواند پاسخگوی شبهه های مختلف متفکران در زمینه به کارگیری مقاصد شریعت به عنوان ابزاری اجتهادی باشد.

کلیدواژه ها

مقاصد الشریعه, مسائل نوپدید, اجتهاد, فقه امامیه

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.