فاطمه نیکبخت کشکولی - کارشناس خدمات شهری معاونت خدمات شهری، شهرداری شیراز
عباس مرادی کشکولی - کارشناس خدمات شهری معاونت خدمات شهری، شهرداری شیراز
محمدمهدی رحیمی - کارشناس خدمات شهری منطقه یک، شهرداری شیراز

فرسودگی شهری یکی از مشکلات جدی و پدیده های غیر قابل اجتناب است که مدیریت شهری در تمام کشورهای جهان با آن رو به رو است، آنچه مهم است اینکه فرسودگی شهری و ایجاد بافت فرسوده مختص به کشور خاص یا شهر مشخصی نیست بلکه تمامی شهرها و روستاها در جهان با آن درگیر هستند ولی بسته به شرایط، قدمت، نوع مصالح و کیفیت ساخت وساز شهرها، شدت و ضعف دارد؛ بدیهی است که استانداردهای ساخت وساز، دوره زمانی تعریف شده برای عمر مفید بناها، کیفیت و مقاومت مصالح، سیاست های حمایتی و تشویقی دولت و برنامه های مدیریت شهری از عناصر تعیین کننده در ایجاد و گسترش بافت های فرسوده و کنترل و نوسازی بناها هستند. به منظور پیشگیری از عواقب نامطلوب و گاه غیر قابل جبران بافت های فرسوده شهری، مداخله صحیح در بافت های فرسوده شهری و نوسازی آن ها ضروری است. از این رو توسعه نوسازی بافت های فرسوده باید از اهداف اصلی باشد، تا در برابر چرخه توسعه نیافتگی و فرسودگی ایستادگی کند. بدین منظور اتخاذ مدل و روش علمی در شناسایی بافت های فرسوده و تعیین معیارها و شاخص های فرسودگی شهرها از کلیدی تر ین موضوعات در این رابطه به شمار می آیند. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش توصیفی- تحلیلی است؛ و تلاش می گردد با استفاده از کیفیت ابنیه ساختمانی به شناخت بافت های فر سوده منجرگردد. هدف از این پژوهش، مطالعه ی نمونه ای، شهرک حسین آباد می باشد که در منطقه ۱۰ شهرداری شیراز واقع شده است. با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، یکی از شاخص های میزان فرسودگی در این شهرک شناسایی، استخراج و نقشه های خروجی برای تصمیم سازی ها و تصمیم گیری های بعدی امید است مورد استفاده قرار بگیرد. در این پژوهش از نرم افزاری Excel، Arc GIS و Google earth استفاده شده است. ۲۲۹۱ قطعه در در این شهرک شناسایی و اطلاعات آنها جمع آوری و ثبت گردید. نقشه پهنه بندی واحد های ساختمانی بر اساس کیفیت ابنیه ساختمانی نشانگر آن است که در این حوزه ۲۱ درصد قطعات کیفیت ساختمان مناسب دارند و ۷۱ درصد قطعات، کیفیت مناسب ندارند. پس میزان قطعاتی که استحکام کالبدی کمی دارند در این حوزه زیاد است و می بایست در اولویت برنامه ریزی قرار بگیرد. همچنین بر اساس نتایج، کاربردهای متعدد (GIS) موجب می شود که در زمینه ی شناسایی بافت های فرسوده ی شهری بتوان به شیوه ای مناسب تر عمل کرده و کیفیت مدیریت شهری را بهبود بخشید.

GIS، کیفیت و استحکام ساختمانی، بافت فرسوده، شهرداری شیراز، منطقه ۱۰شهرداری شیراز،