تحلیل فصلی بودن سیلاب های حدی در حوضه دریاچه ارومیه با استفاده از آمار دایره ای

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه تحقیقات منابع آب ایران، دوره: 19، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_IWRR-19-2_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 62
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

رقیه صمدی

گروه مهندسی آب، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

یعقوب دین پژوه

گروه مهندسی آب، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

احمد فاخری فرد

گروه مهندسی آب، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

از پیامدهای مهم تغییرات اقلیمی روی سیلاب های حدی تغییر در فراوانی، زمان ظهور آن ها و مقدار آن ها است. در این پزوهش، تحلیل فصلی سیلاب های حدی حوضه دریاچه ارومیه با بکارگیری داده های ۱۴ ایستگاه هیدرومتری انجام شده است. این کار با استفاده از روش نوین آمار دایره ای در دوره آماری ۲۰۱۹-۲۰۰۳ انجام شد. یکنواختی زمان وقوع رویدادهای حدی با دو روش ریلیه و کایپر در سه سطح معنی داری ۱/۰، ۰۵/۰ و ۰۱/۰ مورد آزمون قرار گرفت. از روش تخمین گر شیب سن اصلاح شده برای تخمین شیب خط روند زمان وقوع رویدادهای حدی استفاده شد. نتایج آزمون کایپر حاکی از عدم وجود یکنواختی در زمان وقوع رخدادهای حدی سیلاب بود. معلوم شد که در منطقه، دو فصل سیلابی متمایز شامل الف) اواخر اسفند تا اواسط اردیبهشت (S۱) و ب) اواسط شهریور تا اوایل آذر (S۲)وجود دارد. میانه شاخص قدرت فصلی رویدادها برابر با ۶۹۵/۰= r ̅ بود. پس از تفکیک سال به دو فصل مورد اشاره، این رقم برای فصل اول ۹/۰ و برای فصل دوم ۷۸/۰ بدست آمد. قدرت فصلیS۱ در دو بخش غربی و شرقی دریاچه ارومیه مشابه بود، ولی در فصل S۲ بخش غربی دریاچه ارومیه قدرت فصلی بیشتری نسبت به بخش شرقی آن داشت. بطور میانگین، روند تغییرات زمان وقوع رخدادها در فصلS۱ در ۴۰٪ ایستگاه ها منفی بود و ۶۰٪ بقیه روند مثبت داشتند. این رقم برای فصل S۲ بترتیب ۱۱٪ برای روند نزولی و ۷۸٪ برای روند صعودی حاصل شد.

کلیدواژه ها

قدرت فصلی, آمار جهت دار, تخمین گر سن اصلاح شده, ریلیه, کایپر

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.