بررسی و تحلیل وضعیت سازگاری کشاورزان حوضه زاینده رود در مواجهه با خشکسالی و شناسایی راهکارهای آن

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه تحقیقات منابع آب ایران، دوره: 19، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_IWRR-19-1_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 95
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

آیدا الا الدین وندی

دانشجوی دکتری برنامه ریزی روستایی، گروه جغرافیا، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

حامد یزدیان

استادیار گروه مهندسی عمران، دانشکده مهندسی عمران و حمل ونقل، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

امروزه خشکسالی به­ عنوان مخرب­ ترین و زیان­ آورترین پیامد ناشی از تغییرات اقلیمی، گستره کره خاکی را به صورت فزاینده­ ای تحت تاثیر قرار داده است. یکی از مه م­ترین راهبردهای مواجهه با خشکسالی­ های ویرانگر، شناخت و سازگاری در برابر آن است که می ­تواند اثرات منفی خشکسالی را تا حد زیادی کاهش دهد. هدف پژوهش کمی و کاربردی حاضر، بررسی و تحلیل وضعیت سازگاری کشاورزان با خشکسالی و شناسایی راهکارهای مواجهه با آن است که به صورت مطالعه موردی در میان کشاورزان حوضه زاینده رود (روستاهای نکو آباد، حسن آباد، هراتمه، جوشان و مزرعه چه) در استان اصفهان انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش را نیز کلیه کشاورزان حوضه زاینده رود تشکیل می دهد که از میان آن­ها، ۲۰۰ نفر به­ عنوان نمونه آماری برای دستیابی به اهداف پژوهش به صورت کاملا تصادفی انتخاب شده­ اند. ابزار اصلی پژوهش برای گردآوری داده ­های پرسشنامه محقق ساخته است. برای تجزیه وتحلیل داده ­های گردآوری شده از آزمون مقایسه میانگین، جدول توزیع فراوانی و فن تحلیل عاملی اکتشافی در نرم افزار SPSS استفاده به عمل آمده است. نتایج پژوهش نشان داد میانگین محاسبه شده برای سازگاری کشاورزان در برابر خشکسالی با مقدار ۲/۱۶۵، در سطح ۹۵ درصد اطمینان به لحاظ آماری، پایین­تر از حد متوسط بوده است. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد شش عامل اصلی به­ عنوان مهم­ترین راهکار کلیدی برای ارتقای سطح سازگاری و مواجهه با خشکسالی در میان کشاورزان حوضه زاینده­ رود شناسایی شده است که در مجموع ۷۱/۸۸ درصد از واریانس متغیر وابسته پژوهش را تبیین کرده اند. این عوامل به ترتیب اهمیت عبارت ­اند از: سیاست های حمایت مالی- سازمانی (۱۷/۵۳۳ درصد)، آموزشی- ترویجی (۱۲/۹۴۶ درصد)، فنی- زراعی (۱۲/۴۲۱ درصد)، زیرساختی (۱۰/۶۹۷ درصد)، تقویت نهادهای اجتماعی (۹/۱۸۸ درصد) و تقویت مشارکت محلی (۹/۰۶۹ درصد).

کلیدواژه ها

تغییرات اقلیمی, خشکسالی, سازگاری, کشاورزی, زاینده رود

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.