جواد خوشحال دستجردی
علی براتیان

هر گیاه برحسب شرایط اقلیمی برای دوره حیات خود نیاز به کسب مقدار معینی حرارت دارد. در پژوهش حاضر، نیازهای حرارتی دو رقم از کلزای پاییزه برای مناطق سرد بررسی شده است. به این منظور به مدت ۷ سال پیاپی این ارقام در مزرعه آزمایشی مرکز تحقیقات هواشناسی کشاورزی فرخ شهر کشت گردید و اقدام به برداشت اطلاعات فنولوژیکی آن شد. نتایج نشان داد که میانگین کل دوره حیاتی ارقام SLM۰۴۶, Okapi به ترتیب برابر ۱۶۱ و ۱۶۳ روز است و به این ترتیب اختلاف زیادی با یکدیگر ندارند. میانگین مجموع نیازهای حرارتی این دو رقم نیز به ترتیب برمبنای دمای پایه صفر درجه (دمای فعال) برابر با ۲۳۴۰ و ۲۳۸۳ درجه بوده است و براساس دمای ۵ درجه سانتی گراد (دمای موثر) به ترتیب برابر ۱۵۴۸ و ۱۵۵۹ محاسبه شد. مقایسه میانگین مجموع طول کل دوره حیاتی این دو رقم با دیگر ارقام پاییزه که بین ۸۳ تا ۱۲۶ روز در سایر نقاط دنیا گزارش شده است، نشان می دهد که این دوره در منطقه سردسیر کشور ایران در حدود ۳۵ تا ۴۰ روز بلندتر است. این امر می تواند به دو علت باشد یا تفاوت ژنتیکی که کمتر به نظر می رسد چنین اهمیتی داشته باشد یا تفاوت اقلیمی محل کشت که محتمل تر به نظر می رسد زیرا طول روز و عرض جغرافیایی مناطق کشت، میزان انرژی کسب شده به وسیله گیاه را تغییر می دهد.

اقلیم, درجه روز, شهرکرد., کلزا, مراحل فنولوژیکی