مینو اسدزندی - Medicine, Quran and Hadith Research Center, Baqiyatallah University of Medical Sciences, Tehran, Iran
علی سیدکلال - Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabaei University, Tehran, Iran

زمینه و هدف: تربیت معنوی نیازمند آموزش الگو محور، توجه والدین، معلمان و مبلغان دینی به مراحل رشد شناختی، هیجانی، اجتماعی و نیاز فراگیران به امنیت، عشق، احترام است. این مطالعه با هدف ارائه الگوی آموزشی تربیت معنوی مبتنی بر نظریه قلب سلیم انجام شد. روش ها: در مطالعه ترکیبی، مبتنی بر مدل کروسل و همکاران (۲۰۰۳) با رویکرد اکتشافی-تبیینی، داده ­های کیفی مرور غیرنظامند و تحلیل محتوای قراردادی شواهد علمی مربوط به مراحل رشد ایمان، هویت دینی، تربیت دینی و چارچوب پنداشتی نظریه قلب سلیم با داده­ های کمی کاربردهای بالینی مدل، تلفیق شدند. اعتبار فرا استنباط­ های تحقیق، در بخش داده­ های کمی از طریق اعتبار درونی-بیرونی، در بخش داده­ های کیفی با اعتمادپذیری یا شاخص قابلیت سنجیده شدند. یافته ها: تربیت معنوی خانواده-محور نیازمند الگوی آموزشی مبتنی نظری ه­ای جامعه­ نگر است. مشاوران معنوی در مراکز ارائه مراقبت­ های سلامت موظف به تعمیق معنویت در جامعه هستند. لازم است ایشان در جایگاه منتور معنوی، با برقراری ارتباط معنوی به کمک هنر و رسانه، با توجه به تاثیر شناخت از دین، رفتار خانواده، مربیان و مبلغان، دیدگاه همسالان، فضای مجازی، عرف و الگوهای اجتماعی بر تربیت معنوی، اقدام به ایجاد نگرش معنوی به جهان و تقویت انگیزه­ های معنوی نمایند. با ایجاد تصور مثبت از خدا، دلبستگی ایمن به خدا با پیروی از امام معصوم، اقدام به تقویت ارتباط با خدا، خود آگاهی معنوی و شفقت به خود، توسعه ارتباط با خلق بر مبنای احسان، مهرورزی به موجودات طبیعت نمایند. مبتنی بر سیره پیامبر اقدام به اصلاح رفتار خانواده، عملکرد معنوی مربیان و مبلغان، تعدیل دیدگاه همسالان، اصلاح خطاهای عرف اجتماعی و کاهش تاثیر الگوهای مخرب اجتماعی نموده، والدین و مربیان را به خود مراقبتی معنوی تشویق کنند. در دوران کودکی، بر ایجاد تصور مثبت از خدا و دلبستگی ایمن به خدا همراه ایجاد امنیت و عشق درکودکان توسط والدین و مربیان تاکید کنند، تا والدین و معلمان با ابراز خشنودی و احترام به نوجوانان، امکان اصلاح مشفقانه خطاهای شناختی، کاهش تاثیر گروه همسالان را فراهم کنند. به جوانان فرصت تبیین دلیل انتخاب­ ها، باورها و نگرش­ های خود را بدهند. جوانان را برای دستیابی به قلب سلیم با حکمت، پاکدامنی، شجاعت، عدالتخواهی، سخاوت و مهرورزی حمایت کنند. نتیجه گیری: به­ دلیل تاثیر آموزش الگو محور و دلبستگی ایمن به خدا در تربیت، لازم است والدین و مربیان ضمن تامین احساس امنیت، عشق و احترام کودکان، نوجوانان و جوانان، در مداخلات تربیت معنوی از ایجاد تصور منفی از خدا و اعمال خشونت جدا اجتناب کنند.

Faith, Spiritual Training, Conception of God, Attachment to God, Sound Heart, Spirituality, ایمان, تربیت معنوی, تصور از خدا, دلبستگی به خدا, قلب سلیم, معنویت